Page 38 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

OP60R2R0010 พัฒนาระบบจายยาสมุนไพรเพื่อลดอุบัติการณความคลาดเคลื่อน
ทางยาในคลินิกเวชกรรมไทย

ภัทรเวช พุฒิไพศาลภิวัฒน
โรงพยาบาลพนมดงรักเฉลิมพระเกียรติ ๘๐ พรรษา อําเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร

หลักการและเหตุผล กลุมงานแพทยแผนไทยและแพทยทางเลือก รพ. พนมดงรักเฉลิมพระเกียรติ ๘๐ พรรษา
ใหบริการแพทยแผนไทยในคลินิกเวชกรรมไทยแบบครบวงจรเบ็ดเสร็จในจุดเดียว ตั้งแตการซักประวัติ ตรวจ
รักษา ทําหัตถการ จายยาสมุนไพร ใหสุขศึกษาและสงเสริมสุขภาพ เมื่อหนวยงานไดทบทวนความเสี่ยงและ
อุบัติการณจากการใหบริการของหนวยงาน พบวามีรายงานอุบัติการณความคลาดเคลื่อนทางยา (Medication

error) ในกระบวนการจายยาสมุนไพรใหผูปวย ไดแก การจายยาผิดชนิดยา การจายยาผิดตัวผูปวย และการ
จายยาที่เสื่อมสภาพ ซึ่งหนวยงานยังไมมีแนวทางในการปฏิบัติงานที่เปนขั้นตอน ดังนั้นกลุมงานแพทยแผนไทย
และแพทยทางเลือก จึงพัฒนาระบบจายยาสมุนไพรขึ้นโดยใชวงจรการควบคุมคุณภาพเด็มมิ่ง (Deming

Cycle) เพื่อลดอุบัติการณความคลาดเคลื่อนทางยาในคลินิกเวชกรรมไทย

วัตถุประสงค 1. เพื่อพัฒนาระบบจายยาสมุนไพรโดยใชวงจรการควบคุมคุณภาพทุกขั้นตอน 2. อัตราการเกิด
อุบัติการณความคลาดเคลื่อนทางยาในคลินิกเวชกรรมไทยไมเกินรอยละ 2 ตอป

วิธีดําเนินการ เปนการวิจัยกึ่งทดลองแบบมีกลุมเปรียบเทียบ (Quasi-experimental study) กลุมประชากร
เปนผูปวยทุกรายที่รับยาสมุนไพรในคลินิกเวชกรรมไทย ประเภทความคลาดเคลื่อนทางยาที่ศึกษาคือการจาย
ยาผิดชนิดยา การจายยาผิดตัวผูปวย และการจายยาที่เสื่อมสภาพ โดยกําหนดอัตราการเกิดอุบัติการณความ

คลาดเคลื่อนทางยาในคลินิกเวชกรรมไทยไมเกินรอยละ 2 ของผูมารับบริการตอป เปรียบเทียบระหวางชวง
กอนและหลังพัฒนาระบบจายยาสมุนไพร ชวงกอนพัฒนาระบบเก็บขอมูลตั้งแต ตุลาคม พ.ศ. 2556 ถึง
กันยายน พ.ศ. 2558 รวม 2 ปงบประมาณ และเก็บขอมูลหลังพัฒนาระบบเก็บขอมูลตั้งแต ตุลาคม พ.ศ.
2558 ถึง มิถุนายน พ.ศ. 2560 รวม 2 ปงบประมาณ

ผลการศึกษา กอนพัฒนาระบบจายยาสมุนไพรโดยใชวงจรการควบคุมคุณภาพ มีรายงานอุบัติการณความ
คลาดเคลื่อนทางยาใน พ.ศ. 2557 จายยาผิดชนิดยา รอยละ 2.66 จายยาผิดตัวผูปวย รอยละ 1.10 จายยาที่
เสื่อมสภาพ รอยละ 0.63 รวมอุบัติการณที่เกิดขึ้นทั้งสิ้นรอยละ 4.38 พ.ศ. 2558 จายยาผิดชนิดยารอยละ
2.07 จายยาผิดตัวผูปวยรอยละ 1.77 จายยาที่เสื่อมสภาพรอยละ 1.18 รวมอุบัติการณที่เกิดขึ้นทั้งสิ้นรอยละ

5.02 หลังพัฒนาระบบจายยาสมุนไพรโดยใชวงจรการควบคุมคุณภาพ พ.ศ. 2559 มีอุบัติการณจายยาผิดตัว
ผูปวยรอยละ 0.26 การจายยาผิดชนิดยารอยละ 0.13 ไมมีรายงานการจายยาที่เสื่อมสภาพ รวมอุบัติการณที่
เกิดขึ้นทั้งสิ้นรอยละ 0.39 พ.ศ. 2560 ไมมีรายงานอุบัติการณการจายยาผิดชนิดยา การจายยาผิดตัวผูปวย

และการจายยาเสื่อมสภาพ

ขอสรุป การพัฒนาระบบจายยาสมุนไพรเพื่อลดอุบัติการณความคลาดเคลื่อนทางยาในคลินิกเวชกรรมไทย

เปนระบบที่มีมาตรฐานและสามารถลดอุบัติการณความคลาดเคลื่อนทางยาไดอยางมีประสิทธิภาพ

36