Page 36 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

OPem12R การศึกษาประสิทธิผลของขี้ผึ้งหอมแดงเพื่อบรรเทาอาการหวัด

2
1
รจเรข เสนนันตา , ศรีทร ศรีชาแอน
1
2
โรงพยาบาลภูเพียง โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบลน้ําเกี๋ยน
หลักการและเหตุผล จากสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลาในปจจุบัน พบวาอาการหวัดพบบอยมากใน
เด็กและผูใหญ หวัด (common cold) หรือโรคจมูกอักเสบจากการติดเชื้อไวรัส (viral rhinitis) ทําใหผูปวยมี

ไข ออนเพลีย ปวดหรือมึนศีรษะ คัดจมูก น้ํามูกไหล (ใส หรือขุน) สาเหตุที่พบไดบอยที่ทําใหภูมิตานทาน
นอยลง และมีการติดเชื้อไวรัสตามมาไดแก เครียด นอนหลับพักผอนไมเพียงพอ โดนหรือสัมผัสอากาศที่เย็น
มากๆ เชน ขณะนอนเปดแอร หรือพัดลมเปาจอหรือไมไดใหความอบอุนแกรางกายเพียงพอ การดื่มหรือ
อาบน้ําเย็น ตากฝน หรือสัมผัสกับอากาศที่มีการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว ในตําราเภสัชกรรมไทยนั้น

หอมแดง (Allium ascalonicum) เปนสมุนไพรที่มีสรรพคุณบรรเทาอาการหวัด โดยใชการหั่นเปนแวน ใสไว
ในถุงเทา หรือ ทุบใหน้ํามันหอมระเหยออกมา แลววางไวบนหัวเตียงสาระสําคัญจากหอมแดง (Allium
ascalonicum) เชน diallyldisulphide จะชวยลดอาการอักเสบของเยื่อบุโพรงจมูก จากขอมูลการมารับ
บริการ โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบลน้ําเกี๋ยน พบวา ผูปวยที่มีอาการหวัด คัดจมูก มีจํานวนเพิ่มขึ้นรอยละ

37 จากป 2559 ปจจุบันขี้ผึ้งตามทองตลาดมีราคาคอนขางสูง ราคา 145บาท/25กรัม ขี้ผึ้งหอมแดงที่ผลิต
ขึ้นมา ราคา 2.5บาท/25กรัม การใชขี้ผึ้งหอมแดงทาฝาเทาเพื่อบรรเทาอาการหวัด เปนทางเลือกในการ
บรรเทาอาการหวัดเบื้องตนได

วัตถุประสงค เพื่อพัฒนารูปแบบการดูแลผูปวยโรคหวัดดวยสมุนไพร

วิธีการดําเนินการ การศึกษาครั้งนี้เปนการวิจัยเชิงทดลอง กลุมตัวอยางคือ ผูมารับบริการที่โรงพยาบาล

สงเสริมสุขภาพตําบลน้ําเกี๋ยน ที่มาดวยอาการหวัด จํานวน 55 คน ในเดือนพฤษภาคม -มิถุนายน 2560 เลือก
แบบเจาะจง มีอาการคัดจมูก น้ํามูกใส ไมมีไข มีอาการไมเกิน 1 สัปดาหและหยุดการรักษาทุกรูปแบบกอน
เขารับการทดลอง โดยใหกลุมทดลองทาขี้ผึ้งหอมแดง บริเวณหนาอก ทาทุกคืนเปนเวลาติดตอกัน 1 สัปดาห

ผลการศึกษา จากการศึกษาพบวา หลังจากอาสาสมัครไดรับการทาขี้ผึ้งหอมแดงบริเวณหนาอกเปนเวลา
ติดตอกัน 1 สัปดาห ไดมีการประเมินความพึงพอใจ พบวา อาสาสมัครสวนใหญใหคะแนนความพึงพอใจใน
ประเด็น ความปลอดภัยตอผูใช (รอยละ 90.11) ประสิทธิผลหลังใชผลิตภัณฑ คือ อาการคัดจมูกและน้ํามูกใส
ลดลง ( รอยละ 85.5 ) ความเปนไปไดในการนําไปใชในสถานบริการและชุมชน ( รอยละ 80.60 ) ขนาด

รูปแบบในการใชงาน ( รอยละ 76.56 ) ตามลําดับ และแบบประเมินคุณภาพของผลิตภัณฑสําหรับเจาหนาที่
สวนใหญใหคะแนนคุณภาพเครื่องมือ ในประเด็นความปลอดภัยตอผูใช (รอยละ 100 ) ประสิทธิผลหลังใช
ผลิตภัณฑ คือ อาการคัดจมูกและน้ํามูกใสลดลง ( รอยละ 90.33 ) ความเปนไปไดในการนําไปใชในสถาน

บริการและชุมชน ( รอยละ 85.8 ) รูปแบบในการใชงาน ( รอยละ72.8 ) ตามลําดับ

ขอสรุป จากการศึกษา พบวา การใชขี้ผึ้งหอมแดงบรรเทาอาการหวัด ในผูปวยที่มีอาการคัดจมูก น้ํามูกใส
สามารถบรรเทาอาการได สามารถนําไปใชในสถานบริการได แตยังตองมีการปรับปรุงเรื่องกลิ่นของผลิตภัณฑ

ใหนาใชยิ่งขึ้น

34