Page 14 - คู่มือการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบประคับประคอง(Palliative Care) แบบบูรณาการ
P. 14
แนวคิด หลักการ องค์ความรู้พื้นฐาน 13
การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
แนวคิดการดูแลแบบประคับประคองแบบบูรณาการ (Integrative palliative Care)
การดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองเป็นการดูแลที่มีความซับซ้อนในการตอบสนองทั้งด้านร่างกายและจิตใจ
เพื่อบรรเทาอาการเจ็บป่วย ความทุกข์ทรมาน และความไม่สุขสบายต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยและ ครอบครัว เป็นการ
ดูแลแบบองค์รวมเพื่อช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถเผชิญกับความเจ็บป่วย และใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณค่าและมี
คุณภาพชีวิตที่ดีจวบจนถึงวาระสุดท้ายของชีวิต และสิ่งที่ส�าคัญสุด คือ จริยธรรมทางการแพทย์ โดยเฉพาะการให้
ผู้ป่วยได้ตัดสินใจที่จะรับหรือไม่รับการบ�าบัดรักษาเพื่อลดความทุกข์ทรมาน ซึ่งเป็นการดูแลที่ต้องอาศัยการบูรณาการ
ศาสตร์ องค์ความรู้และความร่วมมือของทีมสหสาขาวิชาชีพทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง
แนวคิดการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองแบบบูรณาการโดยผสมผสานศาสตร์และองค์ความรู้ทาง
การแพทย์แผนไทย การแพทย์แผนปัจจุบันและการแพทย์ทางเลือก เน้นด้านจิตใจเป็นหลัก ดังค�ากล่าวที่ว่า “จิตเป็นนาย
กายเป็นบ่าว” เมื่อกายป่วยแล้วใจป่วยตาม ยิ่งท�าให้อาการป่วยแย่ลงเรื่อยๆ สิ่งส�าคัญคือ การช่วยเหลือให้ผู้ป่วยคลาย
ทุกข์ คลายความกลัว ความกังวล มีความเข้าใจและยอมรับการเจ็บป่วย รวมถึงความรู้สึกความเข้าใจของญาติด้วย
โดยเฉพาะกลุ่มผู้ป่วยที่เป็นมะเร็ง ในระยะแรกจะมีอาการต่อต้านปฏิเสธการยอมรับเมื่อทราบว่าเป็นโรคมะเร็ง
เกิดความกลัวต่อโรคภัย ความกังวล ความห่วงครอบครัว เริ่มมีสารพัดค�าถาม มีความน้อยใจ สับสน มีอาการเครียด
ซึมเศร้า ซึ่งเป็นโจทย์ของผู้ดูแลว่า ท�าอย่างไรที่จะให้ผู้ป่วยยอมรับต่ออาการเจ็บป่วยและสามารถด�ารงชีวิตอยู่อย่าง
เข้าใจ มีคุณภาพชีวิตที่ดี มีสติสัมปชัญญะ ปล่อยวางได้แม้อาการเจ็บปวดและความรู้สึกกระวนกระวาย จนถึงวาระ
สุดท้ายของชีวิตและจากไปอย่างสงบหรือ “ตายดี” นั่นเอง
Integrative Palliative care
Diagnosis Death
Patient & Care givers & Family
Bereavement
Specific cancer treatment: TTM (Herb), Pain, Insomnia,etc.
Supportive Care : Holistic,TCM, CAM, Meditation
Body Mind Spiritual Social Palliative care
Terminal care
Complexity vs Prognosis: Flexible, Shared, Co-operative, Trust, Empathic
Integrated model Volunteer, Free, Holistic, faith Improves QOL
รูปภาพที่ 2 : แนวคิดการดูแลแบบประคับประคองแบบบูรณาการ (Integrative Palliative Care)
เป้าหมายของการดูแลแบบประคับประคองแบบบูรณาการ
การดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองแบบบูรณาการ มีเป้าหมายที่ไม่ได้จะกระท�าเพียงเพื่อบ�าบัดความเจ็บป่วย
ให้หายเพียงอย่างเดียว แต่มุ่งเน้นที่คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโดยรวม ควบคู่ไปกับการสร้างสรรค์สังคมและสิ่งแวดล้อม
ที่อบอุ่นเกื้อกูลต่อการสร้างเสริมสุขภาพกาย จิตใจ และจิตวิญญาณของผู้ป่วย ครอบครัว ญาติและผู้ดูแลให้เข็มแข็ง
อย่างสอดคล้องและอยู่ในดุลยภาพที่เหมาะสมอย่างเป็นระบบ โดยค�านึงถึงศักดิ์ศรีในความเป็นมนุษย์ของผู้ป่วย เพื่อ
น�าไปสู่การมีคุณภาพชีวิตที่ดีและเป็นสุขทั้งผู้ให้และผู้รับ ซึ่งการดูแลแบบประคับประคองที่ดี ควรเริ่มตั้งแต่ผู้ป่วยได้รับ
การวินิจฉัยโรคควบคู่ไปกับการบ�าบัดรักษาอื่นๆ เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีจนถึงระยะสุดท้ายของชีวิต
