Page 21 - ภาพนิ่ง 1

Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine Vol. 10 No. 1 January-April 2012 15

ไมโครลิตร ลงในหลุม บ่มเลี้ยงเชื้อที่อุณหภูมิ 37 สกัดสามารถยับยั้งเชื้อจุลินทรีย์ได้เนื่องจาก
องศาเซลเซียส เป็นเวลา 24 ชั่วโมง ตรวจวัดผล จุลินทรีย์ตาย การทดลองแต่ละตัวอย่างทำซ้ำ 3

โดยวัดขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางฤทธิ์ยับยั้ง ครั้ง
(Inhibition zone) การทดลองแต่ละตัวอย่างทำ

ซ้ำ 3 ครั้ง ผลการศึกษา
2.3 ถูกแล้วค่าความเข้มข้นต่ำสุดของ 1. การสกัดสารจากสมุนไพร
สารสกัดที่ยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย (Minimum สมุนไพรพื้นบ้านจำนวน 7 ชนิด เมื่อ

inhibitory concentration; MIC) ด้วยวิธี นำมาสกัดด้วยน้ำ เอทานอล และเมทานอล ได้
Microdilution assay สารสกัดที่มีลักษณะ ดังแสดงในตารางที่ 1 ซึ่ง

ค่า MIC เป็นค่าของสารสกัดความเข้ม สารสกัดโหระพาด้วยเอทานอลได้ผลผลิต
ข้นต่ำที่สุดในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียได้ ซึ่งใน (%yield) สูงสุดคือร้อยละ 34.65
การนำสารสกัดไปประยุกต์ใช้เป็นส่วนประกอบ

ในผลิตภัณฑ์ชนิดต่าง ๆ เช่น สบู่เหลวหรือเจล 2. ฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียของสารสกัด
อาบน้ำต้านเชื้อ จะทำให้ทราบปริมาณสารสกัด จากสมุนไพร

อย่างน้อยที่สุดที่ควรเติมในผลิตภัณฑ์ เมื่อนำสารสกัดสมุนไพรทั้ง 7 ชนิด ความ
การหาค่าความเข้มข้นต่ำสุดของสาร เข้มข้น 300 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร มาศึกษาการ
สกัดที่ยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย ดัดแปลงจากวิธีของ ยับยั้งเชื้อแบคทีเรียทั้ง 4 สายพันธุ์ ได้แก่

18
Sahin et al., 2003 โดยนำสารสกัดสมุนไพร Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae,
มาเจือจางแบบเจือจางลงทีละ 2 เท่าด้วยอาหาร Staphylococcus epidermidis และ
เลี้ยงเชื้อ Muller Hinton broth (MHB) ใน Staphylococcus aureus พบว่ามีสารสกัด

micro plate ขนาด 96 หลุม ให้มีค่าความเข้ม จำนวน 6, 12, 14 และ 9 ตัวอย่างตามลำดับ
4
ข้นระหว่าง 0-2.5x10 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร (ตารางที่ 2) ที่สามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรียแต่ละ
ปริมาณ 50 ไมโครลิตร เติมเชื้อแบคทีเรีย จำนวน สายพันธ์ุได้ ค่าเฉลี่ยเส้นผ่านศูนย์กลางของฤทธิ์
เซลล์ 10 CFU/ml ลงไปในหลุมปริมาณ 50 ยับยั้งอยู่ในช่วง 14.45 ถึง 20.46 มิลลิเมตร
8
ไมโครลิตร บ่มเลี้ยงเชื้อที่อุณหภูมิ 37 องศา 11.69 ถึง 19.15 มิลลิเมตร 16.42 ถึง 35.03

เซลเซียส เป็นเวลา 24 ชั่วโมง จากนั้นใส่ มิลลิเมตร และ 15.39 ถึง 24.77 มิลลิเมตร ตาม
สารละลายไอโอโดไนโตรเตตระโซเลียม คลอไรด์ ลำดับ สารสกัดมีฤทธิ์การยับยั้งเชื้อต่างๆ ดังนี้

ความเข้มข้น 0.06 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร หลุม (ตารางที่ 2-3)
ละ 6 ไมโครลิตร สังเกตผลโดยถ้ามีสีแดงแสดงว่า การยับยั้งเชื้อ E. coli มีสารสกัดจำนวน
เชื้อแบคทีเรียไม่ตายและถ้าไม่มีสีแสดงว่าสาร 6 ตัวอย่างที่มีฤทธิ์การยับยั้งเชื้อ E. coli โดยสาร