Page 13 - ชุดตำราภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยฉบับอนุรักษ์ ตำรับยาแผนไทยของชาติที่เข้าตัวยากัญชา
P. 13
ในทำงกำรแพทย์แผนไทย พืชกัญชำมีส่วนที่ใช้เป็นตัวยำในต�ำรับยำเกือบทุกส่วน ไม่ว่ำจะเป็นรำก
ก้ำนใบ ใบ และเรือนยอดช่อดอกเพศเมีย (ซึ่งมีฤทธิ์แรงที่สุด) ต�ำรำสรรพคุณยำไทยระบุว่ำ กัญชา มีรสเมำเบื่อ
มีสรรพคุณแตกต่ำงกันตำมส่วนที่ใช้ เช่น ใบมีสรรพคุณแก้หอบหืด เจริญอำหำร ชูก�ำลัง เป็นต้น แต่ท�ำให้จิตใจ
ขลำดกลัว ตำลำย ประสำทหลอน ดอกมีสรรพคุณแก้โรคประสำท ท�ำให้นอนหลับ เจริญอำหำร กัดเสมหะในคอ
เป็นต้น จำกกำรสืบค้นต�ำรำกำรแพทย์แผนไทยของชำติ ที่ได้ประกำศคุ้มครองต�ำรำกำรแพทย์แผนไทยของชำติ
จ�ำนวน 579 รำยกำร ศิลำจำรึก จ�ำนวน 536 แผ่น และต�ำรับยำแผนไทยของชำติในต�ำรำและศิลำจำรึกดังกล่ำว
จ�ำนวน 45,134 ต�ำรับ (ข้อมูล ณ สิงหำคม 2564) มีต�ำรับยำตัวยำกัญชำ จ�ำนวน 162 ต�ำรับ มีกำรบันทึก
ไว้ในต�ำรำกำรแพทย์แผนไทยของชำติฉบับที่เก่ำแก่ที่สุด คือ คัมภีร์ธำตุพระนำรำยณ์ ซึ่งต้นฉบับ ใช้ค�ำว่ำ คัมภีร์ธำตุ
พระนำรำยน์ หรือต�ำรำพระโอสถพระนำรำยณ์นี้เป็นหลักฐำนทำงกำรแพทย์แผนไทยชิ้นส�ำคัญสืบเนื่องกันมำ
ตั้งแต่สมัยอยุธยำตอนปลำย โดยสมเด็จพระเจ้ำบรมวงศ์เธอ กรมพระยำด�ำรงรำชำนุภำพ ได้ทรงอธิบำยว่ำ
“ที่เรียกว่ำต�ำรำพระโอสถพระนำรำยณ์ เพรำะมีต�ำรำพระโอสถซึ่งหมอหลวงได้ประกอบถวำยสมเด็จพระนำรำยณ์
มหำรำช”
ภาพที่ 2 คัมภีร์ธำตุพระนำรำยน์ (ฉบับใบลำน) พ.ศ. 2459
-ช- ชุดต�าราภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ฉบับอนุรักษ์: ต�ารับยาแผนไทยของชาติที่เข้าตัวยากัญชา
