Page 130 - Acrobat J Trad-21-3-2566
P. 130
J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 3 Sep-Dec 2023 613
3. สรรพคุณสมุนไพร เครื่องแกงเลียง อากาศ ดิน น�้า ท�าให้รสชาติอาหารไทยแตกต่างกัน
พร้อมปรุง มีสมุนไพรหอมแดงและกระชายรวมกัน การศึกษาวัฒนธรรมเรื่องอาหารในท้องถิ่น กินอาหาร
สัดส่วนร้อยละ 45 หัวหอมและกระชายมีน�้ามันหอม อะไรเป็นยา เลือกอะไรมาใช้ปรุง ปรุงอย่างไร ขึ้นอยู่กับ
[19]
ระเหย ท�าให้แกงเลียงมีกลิ่นหอมชวนกิน มีสรรพคุณ วัฒนธรรมของคนท้องถิ่นนั้น ควรเสนอสารสนเทศ
สมุนไพรคือ หัวหอม เป็นยาขับลมในล�าไส้ ท�าให้ระบบ ที่คัดสรรเรื่องราวอาหารสุขภาพ และสรรพคุณ
ย่อยอาหารดี เจริญอาหาร บ�ารุงธาตุ และกระชาย มี สมุนไพรจากต�ารับดั้งเดิม ผลิตเป็นเมนูชูสุขภาพ โดย
สรรพคุณช่วยให้กระเพาะอาหารและล�าไส้เคลื่อนไหว ใช้สื่อมัลติมีเดียที่คนยุคปัจจุบันนิยม
[17]
ดี ช่วยเจริญอาหาร แกงเลียงจึงเป็นอาหารเป็น 4. ช่วงวัยและการรับรสอาหาร แม้ว่าความ
ยา เหมาะกับผู้ที่ระบบย่อยอาหารไม่สมบูรณ์ เช่น สามารถในการรับรสบนลิ้น การแยกแยะรสชาติจะ
ผู้ท�างานล่วงเวลา ผู้สูงอายุ เป็นต้น ภูมิภาคต่าง ๆ นิยม เสื่อมถอยลงเมื่ออายุมากขึ้น กลุ่มวัยผู้ใหญ่และวัย
แกงเลียงด้วยผักพื้นบ้านที่เติบโตตามดิน ฟ้า อากาศ สูงอายุ (41-70 ปีและมากว่า 70 ปี) มีความชอบรสชาติ
แต่ละภาคจึงมีผักแตกต่างกัน แต่ยังคงใช้ภูมิปัญญา แกงเลียงมากที่สุด และชอบความพอดีในระดับมาก
[18]
ไทย เลือกใช้ผักพื้นบ้าน ที่มีสรรพคุณสมุนไพร ดัง วัยผู้ใหญ่และผู้สูงอายุจึงเป็นผู้บริโภคกลุ่มเป้าหมาย
ตัวอย่าง และนอกจากได้เลือกผักแกงเลียงตามชอบแล้ว ควร
ภาคกลาง หัวปลี ใช้ส่วนสีขาวปรุงอาหาร บ�ารุง แนะน�าหรือจัดบริการผักที่ปรุงให้เนื้อนุ่ม รับประทาน
เลือดป้องกันโลหิตจาง บ�ารุงน�้านม เพิ่มสารอาหาร ลด ง่าย ชิ้นไม่หนามาก เสิร์ฟ ด้วยภาชนะและการจัดวาง
การอักเสบในร่างกาย อย่างสวยงาม จัดสิ่งแวดล้อมให้สบาย ผ่อนคลาย มี
ภาคเหนือ ผักเชียงดา ยอด ใบอ่อน ใบสด ปรับ เพื่อนคุย เป็นการตอบสนองพัฒนาการของช่วงวัย
ระดับอินซูลินในร่างกายให้สมดุล ช่วยสร้างเนื้อเยื่อ นี้ เพราะการรับประทานอาหาร ไม่เป็นเพียงการตอบ
ใหม่ให้ตับอ่อน สนองความต้องการทางร่างกายเท่านั้น แต่ยังเป็นช่วง
ภาคอีสาน ผักปลัง ยอดอ่อน ใบอ่อน ดอกอ่อน เวลาแห่งความสุขในการใช้ชีวิต [20]
มีสารเบตาแคโรทีน ช่วยบ�ารุงดวงตา ใบใช้บ�ารุงธาตุใน 5. ฟื้นฟูสุขภาพแม่หลังคลอด วัฒนธรรมการ
ร่างกาย ดูแลแม่หลังคลอดระยะให้นมบุตร ทุกภูมิภาคยังมี
ภาคใต้ ใบเหลียง ยอด ใบอ่อน มีสารเบตา- ความเชื่อเรื่องการกินแกงเลียงหัวปลีบ�ารุงร่างกาย
แคโรทีน ลดความเสื่อมเซลล์ดวงตา บ�ารุงข้อ เส้นเอ็น บ�ารุงน�้านม จากสรรพคุณสมุนไพรปรับธาตุลม ช่วย
กระดูก และแก้แผลร้อนใน ให้กระเพาะอาหารและล�าไส้เคลื่อนไหวดี แม่กินอาหาร
สรรพคุณสมุนไพรของเครื่องปรุง และผักพื้น ได้ และหัวปลีมีธาตุเหล็กที่เป็นส่วนประกอบของเม็ด
บ้านในแกงเลียง น�ามาสร้างมูลค่าเพิ่มให้เครื่องแกง เลือดแดง ช่วยการผลิตน�้านมและฟื้นฟูร่างกาย แกง
[21]
เลียงปรุงส�าเร็จได้ โดยการให้สารสนเทศสรรพคุณ เลียงหัวปลีจากเครื่องแกงเลียงพร้อมปรุง จึงเป็นเมนู
สมุนไพรที่ดีต่อสุขภาพ และให้กลิ่น รสชาติที่หลาก ชูสุขภาพหรืออาหารเป็นยา ตามวัฒนธรรมการฟื้นฟู
หลาย เพราะพืชผักพื้นบ้านจะแปรเปลี่ยนไปตาม สุขภาพแม่หลังคลอดได้ ทั้งในโรงพยาบาลและที่บ้าน
