Page 39 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 3

J Thai Trad Alt Med Vol. 18 No. 3 Sep-Dec 2020 471

Thai Traditional Medicine in Combination with Local Wisdom for Postnatal
Care at Community Hospitals in Health Region 9 (Nakhonchaiburin)

Praphassorn kumwilai , Supattra Porasuphatana †,‡
*
* Department of Aesthetic Sciences and Health, Faculty of Pharmaceutical Sciences, Khon Kaen University,
Khon Kaen 40002, Thailand
† Department of Pharmacognosy and Toxicology, Faculty of Pharmaceutical Sciences, Khon Kaen University,
Khon Kaen 40002, Thailand
Corresponding author: psupatra@kku.ac.th
‡

Abstract
This purpose of this study was to survey the Thai traditional medical (TTM) services provided and the appli-
cation of local wisdom for postnatal care at community hospitals in Health Region 9 (Nakhonchaiburin, comprising
Nakhon Ratchasima, Buri Ram, Surin and Chaiyaphum provinces). Participants were all licensed TTM and applied
TTM practitioners in 80 community hospitals in the four provinces. Data were collected using a self-administered
questionnaire; 67 completed questionnaires (83.75%) were returned. Data were analyzed using descriptive statistics.
The results showed that all community hospitals in the region provided Thai traditional postnatal care services
according to the professional standards. However, the service patterns were slightly different depending on the
local context in each area. For the application of local wisdom in addition to TTM-based postnatal care, the use
of herbal supplements to increase breast milk postnatally was found only in four hospitals (5.97%). As the local
wisdom for postnatal care was rarely applied, it is suggested that relevant and well accepted local wisdom might
be collected for integration into TTM postnatal care in the future.

Key words: Thai traditional medicine, local wisdom, postnatal care

บทนำ�และวัตถุประสงค์ ปัจจุบันสถานบริการสาธารณสุขของรัฐมีความ

การดูแลมารดาหลังคลอดหรือการอยู่ไฟ พร้อมและมีการให้บริการการดูแลมารดาหลังคลอด
หลังคลอด เป็นภูมิปัญญาไทยที่สืบทอดกันมาตั้งแต่ ตามหลักวิธีการแพทย์แผนไทยซึ่งได้ปฏิบัติตามแผน

สมัยบรรพบุรุษเพื่อฟื้นฟูดูแลมารดาหลังคลอดให้ ยุทธศาสตร์ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์
ร่างกายกลับสู่สภาพปกติได้เร็วที่สุดซึ่งสอดคล้อง ทางเลือกตามนโยบาย ที่ว่าด้วย “การส่งเสริมสุข
กับวัฒนธรรมและประเพณีของไทยมายาวนานโดย ภาพด้วยองค์ความรู้การแพทย์แผนไทย การแพทย์

อาศัยหลักทฤษฎีทางการแพทย์แผนไทย เมื่อหญิงมี พื้นบ้านและการแพทย์ทางเลือก ในกลุ่มสตรี’’ รวม
้
ครรภ์คลอดบุตร จะทำาให้ธาตุทั้ง 4 (ดิน นำา ลม ไฟ) ถึงการดูแลมารดาหลังคลอด ซึ่งการดูแลมารดาหลัง
เกิดความแปรปรวน ดังนั้นหญิงหลังคลอดต้องอยู่ไฟ คลอดจะมีการให้บริการตามสิทธิประโยชน์ตามหลัก
เพื่อเป็นการปรับสมดุลในร่างกายให้กลับคืนสู่สภาพ ประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ให้บริการโดยแพทย์
เดิมได้เร็วที่สุด [1] แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขของรัฐประกอบ