Page 38 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 3
P. 38
วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 18 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2563 Vol. 18 No. 3 September-December 2020
นิพนธ์ต้นฉบับ
การแพทย์แผนไทยร่วมกับภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการดูแลมารดาหลังคลอด
ในโรงพยาบาลชุมชนเขตสุขภาพที่ 9 นครชัยบุรินทร์
ประภัสสร คุ้มวิลัย , สุพัตรา ปรศุพัฒนา
†,‡
*
* สาขาวิทยาศาสตร์ความงามและสุขภาพ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 40002
† สาขาวิชาเภสัชเวทและพิษวิทยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 40002
ผู้รับผิดชอบบทความ: psupatra@kku.ac.th
‡
บทคัดย่อ
การดูแลมารดาหลังคลอดตามการแพทย์แผนไทยเป็นหนึ่งในการให้บริการฟื้นฟูสภาพหลังคลอดที่มีใน
โรงพยาบาลชุมชน การศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำารวจ เพื่อศึกษาข้อมูลด้านการให้บริการมารดาหลังคลอด
ตามแบบแพทย์แผนไทย และศึกษาการดูแลมารดาหลังคลอดโดยแพทย์แผนไทยที่ผสมผสานกับภูมิปัญญาท้องถิ่นใน
โรงพยาบาลชุมชนเขตนครชัยบุรินทร์ กลุ่มตัวอย่างคือผู้ที่ปฏิบัติงานตำาแหน่งแพทย์แผนไทยซึ่งมีใบอนุญาตประกอบ
วิชาชีพการแพทย์แผนไทยประยุกต์ หรือสาขาเวชกรรมไทย ในโรงพยาบาลของชุมชนของรัฐในเขตสุขภาพที่ 9
นครชัยบุรินทร์ ซึ่งประกอบด้วยจังหวัดนครราชสีมา บุรีรัมย์ สุรินทร์และชัยภูมิ ทำาการเก็บรวมรวมโดยการใช้
แบบสอบถามชนิดตอบด้วยตนเอง ผู้วิจัยส่งแบบสอบถามทางไปรษณีย์ไปโรงพยาบาลชุมชนทั้ง 4 จังหวัด จำานวน
80 โรงพยาบาล ได้รับแบบสอบถามกลับคืนมาร้อยละ 83.75 (67/80) ข้อมูลที่ได้ถูกนำามาวิเคราะห์โดยใช้สถิติ
เชิงพรรณนา ผลจากการศึกษาแสดงให้เห็นว่า โรงพยาบาลชุมชนในเขตนครชัยบุรินทร์ให้บริการเป็นไปตามมาตรฐาน
วิชาชีพ ปฏิบัติตามแนวทางเวชปฏิบัติการดูแลหญิงหลังคลอด ทั้งนี้อาจมีข้อแตกต่างกันด้านการให้บริการเพียง
เล็กน้อยขึ้นอยู่กับบริบทของแต่ละพื้นที่นั้น ๆ และการดูแลมารดาหลังคลอดของแพทย์แผนไทยที่มีการผสมผสาน
้
กับภูมิปัญญาท้องถิ่นในโรงพยาบาลชุมชนเขตสุขภาพนครชัยบุรินทร์ พบการใช้สมุนไพรเป็นยากระตุ้นนำานมใน
โรงพยาบาลชุมชนเพียง 4 แห่ง (ร้อยละ 5. 97) ของผู้ตอบแบบสอบถามทั้งหมด แต่พบว่าการนำาภูมิปัญญาท้องถิ่นที่
มีอยู่ดั้งเดิมมาใช้ร่วมกลับมีน้อย จึงอาจมีการรวบรวมภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องและเป็นที่ยอมรับเพื่อนำามาผสม
ผสานประยุกต์ใช้เพื่อเป็นการใช้ประโยชน์จากภูมิปัญญาท้องถิ่นต่อไป
คำ�สำ�คัญ: แพทย์แผนไทย, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, การดูแลมารดาหลังคลอด
Received date 15/05/20; Revised date 15/11/20; Accepted date 23/11/20
470
