Page 24 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 3

374 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก ปีที่ 17 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2562

มีแนวคิดที่แตกต่างในการเลือกตัวทำาละลายที่ใช้ใน จากสมุนไพรชนิดแรกที่ผลิตและมีจำาหน่ายที่กรม
การสกัดและตกผลึก กล่าวคือตัวทำาละลายที่เลือก วิทยาศาสตร์การแพทย์ โดยราคาถูกกว่าการนำาเข้า

อาจไม่ใช่ตัวที่สามารถให้ร้อยละของผลผลิตได้สูงสุด สารมาตรฐานชนิดนี้จากต่างประเทศประมาณ 5 เท่า
แต่เป็นตัวทำาละลายที่สามารถแยกสาร androgra- ผู้ประกอบการผลิตยาพัฒนาจากสมุนไพรสามารถ
pholide ออกจากสารกลุ่ม diterpene lactones นำาไปใช้เป็นสารมาตรฐานในการตรวจวิเคราะห์

ชนิดอื่นได้อย่างเฉพาะเจาะจงและมีประสิทธิภาพ วัตถุดิบเพื่อหาปริมาณสาร andrographolide และ
้
จึงลดเวลาการทำางานไม่ต้องตกผลึกซำาหลายครั้ง ใช้ในการควบคุมคุณภาพผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจร
เนื่องจากมีสารเจือปนน้อย ทำาให้สามารถผลิตสาร ที่มีการผลิตในประเทศซึ่งเป็นการส่งเสริมการส่ง

andrographolide ได้ปริมาณมากพอ (อย่างน้อย 10 ออกผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทยที่ได้มาตรฐานไปยังต่าง
กรัม) และมีความบริสุทธิ์เหมาะสมที่จะนำามาผลิตเป็น ประเทศ นอกจากนี้การวิจัยยังสามารถนำาไปเป็นตัว
สารมาตรฐาน เปรียบเทียบเพื่อต่อยอดงานวิจัย ใช้ในการทดสอบ

การตรวจเอกลักษณ์ผลึกสาร androgra- ฤทธิ์ ทดสอบความเป็นพิษและกำาหนดขนาด (dose)
pholide ที่ผลิตขึ้น ได้ IR spectra และ Mass ของสารสำาคัญเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์ต่อไป

spectra สอดคล้องกับการศึกษาของ Singh P.K.
และคณะ และ Yong-Xi S. และคณะ ตามลำาดับ กิตติกรรมประก�ศ
[11]
[12]

นอกจากนี้การทดสอบโดย NMR พบว่าโครงสร้าง ขอขอบคุณ ดร.วุฒิชัย นุตกุลและนายธีระวุธ
โมเลกุลเป็นสาร andrographolide สำาหรับการหาค่า ปิ่นทอง ที่ได้ให้คำาแนะนำาและเป็นที่ปรึกษาในการ
จุดหลอมเหลวของสารก็เป็นวิธีการตรวจเอกลักษณ์ สกัดและแยกสาร andrographolide จากฟ้าทะลาย-

และความบริสุทธิ์ของสารเช่นกัน ซึ่งจากผลการ โจร จนสามารถนำามาผลิตเป็นสารมาตรฐาน andro-
[13]
ทดสอบทั้งหมดสามารถยืนยันได้ว่าสารที่ได้จากวิธี grapholide กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวง
ผลิตที่พัฒนาขึ้นนี้คือสาร andrographolide สาธารณสุข

ข้อสรุป References

สาร andrographolide ที่สกัดจากฟ้าทะลายโจร 1. Aromdee C. No bitter of Andrographis paniculata. Khon
Kaen: Khon Kaen University Press; 2015. p. 2, 18. (in Thai)
โดยวิธีที่พัฒนาขึ้นมีร้อยละของผลผลิตเท่ากับ 2. Department of Medical Sciences. Thai Herbal Pharma-
0.18 นำามาผลิตเป็นสารมาตรฐานกรมวิทยาศาสตร์ copoeia. Nonthaburi: Department of Medical Sciences;
2016. p. 103-13.
การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข andrographolide 3. The United States Pharmacopoeial Convention. The
(Andrographolide DMSc reference standard) United States Pharmacopoeia, The National Formulary
39 revision. Rockville, MD.: The United States Pharma-
th
ผ่านการตรวจเอกลักษณ์เพื่อยืนยันสารสำาคัญและ copoeial Convention, Inc.; 2016. p. 6461, 6463.
ความบริสุทธิ์ นอกจากนี้ยังพบว่ามีความเป็นเนื้อ 4. Limsiriwong M, Sahamethapat A, Kanjanapruk P. Devel-
เดียวกันของผงยา กำาหนดค่าความบริสุทธิ์ได้เท่ากับ opment and validation of UPLC method for analysis of
andrographolide from Andrographis paniculata (Burm.
98.2% เมื่อคำานวณในสภาวะปกติ เป็นสารมาตรฐาน f.) Nees. Journal of Thai Traditional and Alternative