Page 19 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 3

J Thai Trad Alt Med Vol. 17 No. 3 Sep-Dec 2019 369

สารตัวอื่น ๆ ที่สกัดออกมาได้ ด้วยวิธี UPLC ตามราย ออกจากสารสกัด เมื่อทิ้งสารสกัดไว้ที่อุณหภูมิห้องจะ
ละเอียดวิธีในตารางที่ 1 พบว่าสารสกัดที่มีปริมาณสาร มีผงละเอียดสีเขียวเทา (ภาพที่ 2a) แยกออกมา กรอง

andrographolide มากที่สุดคือสารสกัดจาก metha- เพื่อแยกผงละเอียดสีเขียวเทาออกจากสารสกัด แล้ว
o
nol และ ethanol รองลงมาคือสารสกัดจาก chloro- นำามาละลายด้วย ethanol ที่อุณหภูมิ 60 C และทิ้งไว้
form และ 50% ethanol ตามลำาดับ ส่วนสารสกัดจาก ที่อุณหภูมิห้อง สาร andrographolide ตกผลึกออก

hexane มีปริมาณ andrographolide น้อยที่สุด แต่ มาจากสารละลาย ซึ่งจะได้ผลึกสีออกเหลือง (ภาพที่
ในสารสกัดของ methanol และ ethanol พบสารกลุ่ม 2b) ล้างผลึกด้วย ethanol เย็น เพื่อกำาจัดสิ่งเจือปน
้
diterpene lactones และสารอื่น ๆ ปนออกมาใน บนผิวผลึก ทำาการตกผลึกซำาด้วย ethanol จนได้ผลึก
ปริมาณสูงเช่นกัน โดยมีปริมาณสารอื่น ๆ มากกว่าการ ที่มีสีขาวและความบริสุทธิ์มากขึ้น (ภาพที่ 2c, 2d)
สกัดด้วย chloroform ดังโครมาโทแกรม (ภาพที่ 1) นำาผลึกสาร andrographolide ไปบดและ
จากผลการทดสอบข้างต้นจึงเลือก chloroform เป็น ตรวจเอกลักษณ์ด้วยวิธี IR spectroscopy พบว่า

ตัวทำาละลายที่จะนำามาสกัดสาร andrographolide มี IR spectrum (KBr) ที่มีการดูดกลืนแสงที่ 2929,
จากผงฟ้าทะลายโจรเนื่องจากสามารถสกัดสาร an- 1729, 1675, 1459, 908, 659 cm และนำาไปหา
-1
drographolide ได้โดยมีสารอื่น ๆ เจือปนในปริมาณ ปริมาณด้วยวิธีวิเคราะห์โดย UPLC โดยเปรียบ
ที่ตำ่า เทียบกับสารมาตรฐาน andrographolide USP พบ
ทำาการสกัดผงฟ้าทะลายโจรแห้งด้วย chloro- ว่าสาร andrographolide ที่ผลิตขึ้นมีความบริสุทธิ์

o
form ที่อุณหภูมิ 60 C กรองแยกผงและกากที่เหลือ เบื้องต้นมากกว่าร้อยละ 98 จากโครมาโทแกรมของ

ตารางที่ 1 วิธีวิเคราะห์สาร andrographolide โดย UPLC [4]

Chromatographic Condition
Column ACQUITY UPLC BEH C18 2.1 x 100 mm, 1.7 mm
®
Mobile phase (gradient) 0.050% formic acid in water (A): 0.025% formic acid in ACN (B)
Time (min) A (%) B (%)
0.00 90 10
4.50 55 45
6.25 20 80
7.00 20 80
8.00 90 10
10.00 90 10
Flow rate 0.5 ml/min
Column temperature 40˚C
Detection UV 223 nm
Injection volume 2 ml