Page 15 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 17 ฉบับที่ 3

วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 17 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2562 Vol. 17 No. 3 September-December 2019

นิพนธ์ต้นฉบับ

การผลิตสารมาตรฐาน Andrographolide จากฟ้าทะลายโจร

เมทินี หลิมศิริวงษ์ , อมร สหเมธาพัฒน์, ปิติกาญจน์ กาญจนาพฤกษ์
*
สำ�นักย�และวัตถุเสพติด กรมวิทย�ศ�สตร์ก�รแพทย์ ถนนติว�นนท์ จังหวัดนนทบุรี 11000
* ผู้รับผิดชอบบทความ: maytinee.l@dmsc.mail.go.th

บทคัดย่อ

สารมาตรฐาน andrographolide กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ผลิตจากสารส�าคัญของฟ้าทะลายโจรโดยใช้เทคนิค
การสกัดสาร andrographolide จากใบของฟ้าทะลายโจรด้วยคลอโรฟอร์ม แล้วน�ามาแยกและท�าให้บริสุทธิ์โดยการ
ตกผลึกซ�้าด้วยเอทานอล น�าสารส�าคัญที่ผลิตได้ไปตรวจยืนยันเอกลักษณ์และความบริสุทธิ์ด้วยวิธี IR spectroscopy,
mass spectroscopy, H-NMR spectroscopy และ differential scanning calorimetry พบว่าเป็นสาร andrographolide
1
ซึ่งมีความบริสุทธิ์สูงสามารถน�ามาผลิตเป็นสารมาตรฐานกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ก�าหนดค่าความบริสุทธิ์ โดย
วิธี UPLC มีค่าเท่ากับ 98.2% เมื่อค�านวณในสภาวะปกติโดยเปรียบเทียบกับสารมาตรฐาน andrographolide ของ USP
วิธีการสกัดแยกสารโดยเทคนิคการละลายที่ใช้ตัวท�าละลายที่เหมาะสมและการท�าให้สารบริสุทธิ์ขึ้นโดยการตกผลึก
ซ�้าที่ได้พัฒนาขึ้นนี้เป็นวิธีที่สะดวก ขั้นตอนไม่ยุ่งยากซับซ้อน แต่สามารถแยกสาร andrographolide ในฟ้าทะลายโจร
ออกจากสารกลุ่ม diterpene lactones ชนิดอื่นได้อย่างเฉพาะเจาะจงและมีประสิทธิภาพโดยมีร้อยละของผลผลิตเท่ากับ
0.18

คำ�สำ�คัญ: andrographolide, ฟ้าทะลายโจร, สารมาตรฐาน

Received date 12/02/19; Revised date 24/05/19; Accepted date 24/09/19

365