Page 52 - แนวทางการดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายฯ
P. 52
52 แนวทางการดููแลผูู้�ป่่วยมะเร็งระยะท�ายแบบป่ระคัับป่ระคัองแบบบูรณาการ
อาการสำับสำน กระสำับกระสำ�าย ร�องคัรวญคัรางสำับสำน กระสำับกระสำ�าย ร�องคัรวญคัราง
อาการ
เกิดูจิากหลายสำาเหตุ เช�น เกิดูจิากคัวามกลัว มีเรื�องคั�างคัาใจิที�ยังไม�ไดู�รับการจิัดูการ คัวามป่วดูที�คัวบคัุม
ไม�ไดู� การมีอุจิจิาระคัั�งคั�าง อาจิใช�การจิัดูการอาการโดูยการใช�ยาหรือไม�ใช�ยา หากจิัดูการอาการดูีแล�ว ยังมีร�อง
คัรวญคัรางหรือมีหน�าตาบิดูเบี�ยว อาจิไม�ไดู�เกิดูจิากคัวามเจิ็บป่วดูเสำมอไป่ แต�อาจิเกิดูจิากการเป่ลี�ยนแป่ลงทางสำมอง
คัวรอธิิบายให�ญาติผูู้�ดููแลและคัรอบคัรัวเข�าใจิ
ภาวะหายใ
ภาวะหายใจิเสำียงดูัง มีเสำียงคัรืดูคัราดูในลำาคัอจิเสำียงดูัง มีเสำียงคัรืดูคัราดูในลำาคัอ
รูป่แบบการหายใจิของผูู้�ป่่วยอาจิเป่ลี�ยนแป่ลงไป่ อาจิมีลักษณะหายใจิช�าสำลับเร็ว หายใจิตื�นและลึกสำลับกัน
หรือบางคัรั�งมีหยุดูหายใจิร�วมดู�วย ภาวะหายใจิเสำียงดูัง มีเสำียงคัรืดูคัราดูในลำาคัอเกิดูขึ�นจิากเสำมหะป่กติที�ผูู้�ป่่วยไม�มี
แรงพอที�จิะกลีนไดู� อาการหายใจิเสำียงดูังไม�ทำาให�ผูู้�ป่่วยทุกข์ทรมาณ แต�มักทำาให�ผูู้�ดููแลวิตกกังวล คัวรอธิิบายให�ญาติ
ผูู้�ดููแลและคัรอบคัรัวเข�าใจิและให�การดููแล ดูังนี�
- จิัดูท�านอนตะแคัง หรืออยู�ในท�านอนราบศีรษะสำูงเล็กน�อย และช�วยหันศีรษะไป่ดู�านใดูดู�านหนึ�งเพื�อให�
เสำมหะที�เกิดูขึ�นไหลออกไดู�สำะดูวก
- ใช�ผู้�าซิ่ับนำ�าลายหรือเสำมหะที�ข�างกระพุ�งแก�ม
- การใช�เคัรื�องช�วยดููดูเสำมหะ ไม�ช�วยทำาให�อาการดูีขึ�นแต�จิะเพิ�มคัวามรำาคัาญและคัวามทุกข์ทรมานแก�
ผูู้�ป่่วย
- หากมีเคัรื�องผู้ลิตออกซิ่ิเจิน สำามารถีให�ออกซิ่ิเจินเพื�อบรรเทาอาการหายใจิลำาบากไดู�
การดูู
การดููแลช�วง 24 ชั�วโมง ถีึงนาทีสำุดูท�ายของชีวิตแลช�วง 24 ชั�วโมง ถีึงนาทีสำุดูท�ายของชีวิต
- ไม�คัวรป่ลุกให�ตื�นบ�อย
- คัวรพูดูคัุยเรื�องที�มีคัวามสำุขในช�วงที�ผูู้�ป่่วยตื�น
- เป่ิดูเพลงหรือบทสำวดูมนต์ที�ผูู้�ป่่วยชอบให�ฟ้ังเบาๆ ตามคัวามต�องการของผูู้�ป่่วย
- ช�วยนวดูบริเวณหน�าผู้ากเบาๆ
- ผูู้�ที�ไม�กระสำับกระสำ�าย ไม�คัวรผูู้กมัดู
ทั�งนี� การดููแลผูู้�ป่่วยระยะสำุดูท�ายมีกิจิกรรมที�สำามารถีนำามาใช�ไดู� ดูังนี�
การสำวดูมนต์สำวดูมนต์ สำามารถีลดูอาการเจิ็บป่วดูในผูู้�ป่่วยมะเร็งระยะสำุดูท�ายไดู� ขึ�นอยู�กับคัวามเชื�อของผูู้�ป่่วยเป่็น
การ
สำำาคััญ โดูยบทสำวดูที�ใช�สำ�วนใหญ�เป่็นบทสำวดูที�ใช�รักษาโรคั เช�น บทโพชฌิังคัป่ริตร บทสำวดูยันทุน บทสำวดูอิติป่ิโสำ
เป่็นต�น
ในกรณีผูู้�ป่่วยใกล�เสำียชีวิต จิากป่ระสำบการณ์ที�อโรคัยศาล วัดูคัำาป่ระมง พบว�า ไม�ใช�ผูู้�ป่่วยทุกคันที�ต�องการ
ฟ้ังเสำียงสำวดูมนต์ในวาระท�ายของชีวิต (The last hour of life) ผูู้�ดููแลต�องมีป่ระสำบการณ์และสำามารถีป่ระเมินไดู�ว�า
เหมาะสำมหรือไม� กรณีผูู้�ป่่วยที�ฟ้ังเสำียงสำวดูมนต์ไดู�ในช�วงระยะสำุดูท�ายของชีวิตทุกราย จิะมีทีมสำุขภาพ แพทย์ พยาบาล
ญาติผูู้�ป่่วย จิิตอาสำา นั�งอยู�ที�ข�างเตียงผูู้�ป่่วย น�อมนำาให�ผูู้�ป่่วยกำาหนดูจิิตอยู�ที�เสำียงสำวดูมนต์ เวลาสำวดูคัวรสำวดูดู�วย
นำ�าเสำียงที�สำมำ�าเสำมอ ไม�ดูังเกินไป่ และป่ระสำานกันเป่็นนำ�าหนึ�งใจิเดูียวให�ผูู้�ป่่วยที�นอนอยู�บนเตียงพ�นจิากคัวามทุกข์และ
ทรมาน จิากนั�นผูู้�ป่่วยจิะคั�อยๆ หายใจิช�าลงและจิากไป่อย�างสำงบ ถีือเป่็นการลดูคัวามวิตกกังวลของญาติดู�วย เพราะ
โดูยป่กติเมื�อมีผูู้�ป่่วยใกล�เสำียชีวิต ญาติมักมีคัวามตื�นตระหนก ตกใจิ ทำาอะไรไม�ถีูก โทรศัพท์ติดูต�อทุกคันที�ต�องการ
จิะบอกเรื�องอาการผูู้�ป่่วย ทีมผูู้�ดููแลมีหน�าที�น�อมนำาให�ญาติซิ่ึ�งกำาลังเสำียขวัญ ไดู�ตั�งสำติและเห็นคัวามสำำาคััญของช�วง
เวลาที�สำำาคััญที�สำุดูในชีวิตของผูู้�ป่่วยระยะที�กำาลังจิะเป่ลี�ยนผู้�าน “Transitional Withdrawal” เป่็นอาการสำงบเงียบใน
ระยะเป่ลี�ยนผู้�านที�ใกล�เข�ามา และช�วยให�ผูู้�ป่่วยจิากไป่อย�างสำงบ เป่็นการทำาหน�าที�ญาติคัรั�งสำุดูท�าย โดูยไม�คัวรเข�าไป่
ร�องไห�หรือเขย�าตัวผูู้�ป่่วย แต�ให�ออกไป่ร�องไห�ข�างนอก เมื�อรวบรวมสำติไดู�จิึงคั�อยเข�ามาหาผูู้�ป่่วย
การ
การฟ้ังฟ้ัง ผูู้�ดููแลคัวรรับฟ้ังและให�กำาลังใจิผูู้�ป่่วยตามต�องการ การเป่ิดูโอกาสำให�ผูู้�ป่่วยไดู�ระบายสำิ�งต�างๆ จิะช�วย
ให�ผูู้�ป่่วยไดู�ผู้�อนคัลายอารมณ์ผู้�านการพูดู การสำอบถีามผูู้�ป่่วยเกี�ยวกับคัวามสำุขสำบายและคัวามต�องการเพิ�มเติมใน
การดููแล สำิ�งสำำาคััญคัือ ให�สำังเกตดููว�าผูู้�ป่่วยอยู�ในอารมณ์ที�อยากพูดูคัุยดู�วยหรือไม� หากพบว�าผูู้�ป่่วยเหนื�อยหรือเพลีย
