Page 33 - แนวทางการดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายฯ
P. 33
การดููแลผูู้�ป่่วยระยะท้�ายแบบป่ระคัับป่ระคัองแบบบูรณาการตามหลักธรรมานามัย 33
อาการแ
ระยะและ อาการแสำดูงสำดูง การดูู
การดููแลรักษาพยาบาลแลรักษาพยาบาล
ระยะและป่ฏิิกิริยาต�อการป่ฏิิกิริยาต�อการ
เ เจิ็บป่่วยของผูู้�ป่่วยจิ็บป่่วยของผูู้�ป่่วย
5. ระยะยอมรับ เริ�มทำาใจิยอมรับไดู� อารมณ์ดูีขึ�น - ระยะนี�เป่็นระยะที�ผูู้�ป่่วยเริ�มผู้�อน
(Acceptance) ยอมรับคัวามช�วยเหลือต�างๆ ในการ คัลาย ยอมรับสำิ�งต�างๆ ไดู� จิึงคัวร
จิัดูการกับอารมณ์เศร�า หรือเตรียม หากิจิกรรม หรือวางแผู้นการดููแล
ตัวสำำาหรับคัวามตาย รอช�วงเวลา ต�างๆเพื�อเพิ�มคัุณภาพชีวิตแก�ผูู้�ป่่วย
สำุดูท�ายของชีวิตอย�างสำงบ และญาติ
ป่ฏิิกิริยาเหล�านี� สำ�วนใหญ�จิะเริ�มจิากข�อ 1 ถีึงข�อ 5 แต�ไม�จิำาเป่็นต�องพบทุกข�อในทุกคัน และอาจิจิะย�อนกลับ
มีอาการในระยะที�ผู้�านมาแล�วก็ไดู� ขึ�นอยู�กับเหตุการณ์ และป่ัจิจิัยที�มากระทบกับผูู้�ป่่วย ซิ่ึ�งทั�ง 5 ระยะนี�จิะเกิดูต�างกัน
ในผูู้�ป่่วยแต�ละราย บางรายอาจิป่ฏิิเสำธิคัวามจิริงไป่ตลอดูชีวิต บางรายไม�มีบางระยะ เช�น ไม�ต�อรองใดูๆ แต�เศร�า
ทันที ในรายที�สำุขภาพจิิตดูีมากอาจิยอมรับคัวามเป่็นจิริงไดู�เร็ว และป่ฏิิกิริยาทางจิิตใจิเหล�านี�อาจิถีดูถีอยย�อนกลับไดู�
เช�น ผูู้�ป่่วยยอมรับไดู�แล�วตอนทราบผู้ลวินิจิฉิัย แต�พออาการทรุดูหนักมากขึ�น เช�น เดูินไม�ไดู� อาจิกลับมาโกรธิ หรือ
ซิ่ึมเศร�าไดู�ใหม�
5. กระบวนการดููแลรักษาและทักษะการสำื�อสำารที�ดูี ทั�งดู�วยวัจินภาษาและอวัจินภาษา การพูดูคัุย สำร�างขวัญ
กำาลังใจิ สำร�างคัวามเชื�อมั�นไว�วางใจิ การเบี�ยงแบนคัวามคัิดูวิตกกังวลของผูู้�ป่่วย การจิัดูกิจิกรรมนันทนาการ บำาบัดู
ตามสำภาพการณ์และบริบทที�เหมาะสำม รวมถีึงการบำาบัดูดู�วยยา ในบางคัรั�งอาการทางจิิตใจิ คัวามวิตกกังวล หงุดูหงิดู
ไม�ไดู�เกิดูจิากคัวามรู�สำึกนึกคัิดูเป่็นเหตุเพียงอย�างเดูียว อาจิเกิดูจิากอาการป่่วยของผูู้�ป่่วยเองเป่็นเหตุ ทำาให�เกิดูสำภาวะ
ร�วมทั�งคัวามคัิดูบวกกับอาการป่่วย การบำาบัดูในกรณีนี� สำามารถีใช�ยาช�วยในการบำาบัดูผูู้�ป่่วยไดู� โดูยใช� ยาหอมเทพจิิตร
หรือ ยาหอมอินทจิักร์ บำาบัดูรักษาและลดูอาการนั�นๆ ซิ่ึ�งการดููแลรักษาดู�านจิิตใจิสำามารถีทำาไดู�หลายวิธิี ดูังนี�
สำมาธิิบำาบัดู สำมาธิิบำาบัดู
การทำาสำมาธิิเป่็นวิธิีการหนึ�งที�ช�วยสำร�างคัวามผู้�อนคัลายทั�งดู�านร�างกาย จิิตใจิ ตลอดูจินจิิตวิญญาณของบุคัคัล
โดูยเฉิพาะผูู้�ป่่วยยิ�งต�องการเทคันิคัวิธิีการมาช�วยเยียวยาจิิตใจิเพื�อให�สำามารถีรับมือกับโรคัภัยและอาการไม�สำบายกาย
ไม�สำบายใจิต�างๆ
ในผูู้�ป่่วยระยะสำุดูท�ายอาจิมีข�อจิำากัดูของอาการ ต�องนอนอยู�บนเตียงตลอดูไม�สำามารถีนั�งภาวนาไดู� ผูู้�ดููแลต�อง
รู�จิักยืดูหยุ�น โดูยให�ผูู้�ป่่วยนอนภาวนาไดู�ในท�าที�ถีนัดู การทำาสำมาธิิสำำาหรับผูู้�ป่่วยในระยะนี� ไม�คัวรใช�วิธิีการป่ฏิิบัติแบบ
มีแบบแผู้น หรือมีท�าทางที�ต�องป่ฏิิบัติ แต�อาจิใช�เป่็นวิธิีการกำาหนดูลมหายใจิเข�า-ออก เท�าที�ผูู้�ป่่วยพอจิะทำาไดู� กำาหนดู
จิิตอยู�ที�ลมหายใจิ รวมไป่ถีึงการให�ผูู้�ป่่วยระยะสำุดูท�ายแผู้�เมตตาต�อเจิ�ากรรมนายเวร หรือบุคัคัลที�เขาเคัยล�วงเกิน ซิ่ึ�ง
การฝ่ึกสำมาธิิภาวนานี�เป่็นเรื�องเฉิพาะตัวสำ�วนบุคัคัล ที�จิะต�องรู�และป่ฏิิบัติดู�วยตนเอง จิึงจิะมีคัวามเข�าใจิอย�างลึกซิ่ึ�ง
และบรรเทาอาการทุกข์ทรมานไดู�
หลักการเบื�องต�นของสำมาธิิ คัือ การให�ผูู้�ป่่วยไดู�จิดูจิ�ออยู�กับสำิ�งใดูสำิ�งหนึ�ง เป่็นการตัดูการรบกวนทางป่ระสำาท
สำัมผู้ัสำต�างๆ
การฝ่ึกสำมาธิิทำาไดู�หลายวิธิี เช�น การดููลมหายใจิ (อาณาป่านสำติ) การใช�คัำาบริกรรม การฝ่ึกสำมาธิิแบบ
เคัลื�อนไหว การฝ่ึกสำมาธิิแบบ SKT การฝ่ึกสำมาธิิดู�วยวิธิีจิิตป่ระสำานกาย ที�พบว�าการคัวบคัุมเเละฝ่ึกระบบป่ระสำาท
สำัมผู้ัสำทั�ง 6 ไดู�เเก� ทางตา หู จิมูก ลิ�น การสำัมผู้ัสำและการเคัลื�อนไหว มีผู้ลต�อการทำางานของระบบป่ระสำาทสำ�วนกลาง
ระบบป่ระสำาทสำ�วนป่ลาย ระบบป่ระสำาทอัตโนมัติ ระบบอารมณ์เเละพฤติกรรม ระบบภูมิต�านทานในร�างกาย ระบบ
ไหลเวียนของเลือดูในร�างกายไดู� หรือแม�แต�การนับเลขต�างๆ เป่็นต�น
