Page 25 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 3

J Thai Trad Alt Med Vol. 18 No. 3 Sep-Dec 2020 457

[4]
1 เดือน หรือจนกว่าแผลบริเวณหน้าท้องติดสนิทดี ยอดมดลูกมีผลในวันที่ 3 (p < 0.05) ซึ่งสอดคล้อง
ประโยชน์ของการทับหม้อเกลือ คือ ช่วยทำาให้มดลูก กับงานวิจัยผลการทับหม้อเกลือต่อระดับความสูงของ
้
เข้าอู่ กระตุ้นการไหลเวียนเลือด ช่วยขับนำาคาวปลา ยอดมดลูกในหญิงหลังคลอดของ รพ.พยัคฆภูมิพิสัย
ทำาให้กล้ามเนื้อหน้าท้องกระชับและหน้าท้องยุบได้ ซึ่งทำาการทับหม้อเกลือครั้งแรกวันที่ 11 หลังคลอด ทำา
เร็ว ช่วยลดอาการบวม อาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและ ติดต่อกัน 4 ครั้ง แต่ละครั้ง ใช้เวลา 2 ชั่วโมง พบว่า

[1]
มดลูก ปัจจุบันสำานักงานประกันสุขภาพแห่งชาติได้ ระดับความสูงของยอดมดลูกลดลงอย่างมีนัยสำาคัญ
กำาหนดให้การทับหม้อเกลือเป็นหนึ่งในขั้นตอนหลัก เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม (หญิงหลังคลอดที่
ของการดูแลมารดาหลังคลอดที่สามารถใช้สิทธิหลัก ไม่ได้ทับหม้อเกลือ) และมดลูกเริ่มเข้าอู่หลังการทับ

ประกันสุขภาพรับบริการการฟื้นฟูสุขภาพมารดาหลัง หม้อเกลือครั้งที่ 2, 3 และ 4 ในอัตราร้อยละ 4.6, 45.5
[5]
คลอดด้วยการแพทย์แผนไทยที่สถานบริการได้ทุก และ 77.3 ตามลำาดับ โดยให้ผลเช่นเดียวกับงานวิจัย
ระดับ จากการศึกษาประสิทธิผลของการทับหม้อ ที่ทำาการทับหม้อเกลือหลังคลอดวันที่ 7, 9, 11 และ
[2]
เกลือในหญิงหลังคลอด 60 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 14 โดยแต่ละครั้งใช้เวลา 45 นาที พบว่าระดับความ
คือ ทับหม้อเกลือแบบปกติ 30 ราย และกลุ่มควบคุม สูงของยอดมดลูกลดลงเฉลี่ยร้อยละ 16.58, 34.81,

คือ ทับหม้อเกลือแบบหลอก 30 ราย ซึ่งทับหม้อเกลือ 47.51 และ 60.78 ตามลำาดับ เมื่อเปรียบเทียบกับระดับ
แบบหลอก คือ ใช้หม้อทะนนขนาดเท่าแบบปกติ แต่จะ ความสูงของยอดมดลูกของหญิงหลังคลอดที่ไม่ได้
ไม่ได้ใส่เกลือ ไม่ได้นำาไปตั้งไฟ ไม่ห่อด้วยใบพลับพลึง ทับหม้อเกลือซึ่งวัดในวันเดียวกัน พบว่าระดับความ

และไม่มีการใส่สมุนไพร พบว่า ค่าเฉลี่ยระดับความ สูงของยอดมดลูกลดลงเฉลี่ยร้อยละ 11.63, 23.92,
ปวดกล้ามเนื้อหลังการทดลอง ระยะเวลาในการหาย 33.56 และ 40.20 ตามลำาดับ นอกจากนี้ยังพบงาน
[6]
้
ปวดกล้ามเนื้อ สีของนำาคาวปลาหลังการทดลองวัน วิจัยที่นำาการทับหม้อเกลือไปประยุกต์ใช้กับผู้ป่วยที่
ที่ 5 ของกลุ่มทดลองแตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่าง มีอาการปวดกล้ามเนื้อและภาวะอ้วนลงพุง สำาหรับ
มีนัยสำาคัญทางสถิติ (p < 0.05) อย่างไรก็ตามไม่พบ การลดปวดกล้ามเนื้อพบว่าการประคบบริเวณที่ปวด

ความแตกต่างในทางสถิติของค่าเฉลี่ยระดับความ ด้วยหม้อเกลือและใบพลับพลึง ในผู้ป่วยที่มีอาการ
ปวดมดลูกและระยะเวลาในการหายปวดมดลูก ปวดกล้ามเนื้อบริเวณบ่า ไหล่ หลัง เอว และสะโพก
[3]
ระหว่างกลุ่ม เมื่อศึกษาการใช้ชุดนวัตกรรมทับ จำานวน 30 ราย เป็นเวลา 10-15 นาที สามารถช่วยลด
หม้อเกลือด้วยตนเองของมารดาหลังคลอดที่คลอด อาการปวดกล้ามเนื้อได้อย่างมีนัยสำาคัญ และผู้ป่วย
[7]
แบบปกติ จำานวน 30 ราย ในช่วงระยะเวลา 7-10 วัน มีความพึงพอใจคิดเป็นร้อยละ 76.7 และเมื่อศึกษา
หลังคลอด และประเมินผลเปรียบเทียบก่อนและหลัง ประสิทธิผลการลดขนาดรอบเอวต่อรอบสะโพกและ

ใช้ 3 วันติดต่อกัน พบว่าชุดนวัตกรรมทับหม้อเกลือ ความหนาของชั้นไขมัน โดยการนวดประคบหม้อ
ด้วยตนเองมีผลในการลดระดับความปวดมดลูก ลด เกลือในผู้เข้าร่วมวิจัยที่มีภาวะอ้วนลงพุง จำานวน
้
ความปวดกล้ามเนื้อ และลดปริมาณของนำาคาวปลา 34 คน พบว่าหลังการทดลอง ขนาดรอบเอวต่อรอบ
ตั้งแต่เริ่มใช้ไปจนครบ 3 วัน อย่างมีนัยสำาคัญทาง สะโพก และความหนาของชั้นไขมันของกลุ่มนวด
สถิติ (p < 0.05) ในขณะที่การลดระดับความสูงของ ประคบหม้อเกลือลดลงอย่างมีนัยสำาคัญเมื่อเทียบ