Page 121 - วารสารการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 3

J Thai Trad Alt Med Vol. 18 No. 3 Sep-Dec 2020 553

ทดสอบโดยสังเกตรอบ ๆ blank paper disc ที่จุ่ม และเทลง minimal glucose agar plate และบ่มที่
0.1% crystal violet ถ้าเป็นเชื้อที่มี rfa จะเห็นโซนใส อุณหภูมิ 37 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 48 ชั่วโมง ส่วน

(clear zone) คือ ไม่มีแบคทีเรียเจริญอยู่ โดยวัดขนาด การทดสอบ E. coli WP2 จะเติม tryptophan ลง
เส้นผ่านศูนย์กลางได้ประมาณ 12-14 มิลลิเมตร ส่วน ไปแทน histidine/biotin เมื่อครบเวลา นำาเพลทมา
ผลการทดสอบ R-factor สังเกตเห็นการเจริญเติบโต ส่องภายใต้กล้องจุลทรรศน์ inverted microscope

ของแบคทีเรียรอบ ๆ paper disc ที่จุ่ม 8 มิลลิกรัม/ ว่าเกิด killing effect บน background lawn หรือ
มิลลิลิตร ampicillin เพราะมี R-factor ซึ่งทำาให้ ไม่ นำาเพลทมานับจำานวน revertant colony การแปล
แบคทีเรียต้านทาน ampicillin ได้ ซึ่งสายพันธุ์ TA98 ผลคือ ถ้าสารที่ทดสอบมีฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์จะพบ

และ TA100 เชื้อจะต้าน ampicillin ส่วนสายพันธุ์อื่น ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณสารสมุนไพรที่ทดสอบ
จะเกิด clear zone รอบ ๆ disc ampicillin กับจำานวน revertant colony เพิ่มขึ้นด้วย และพบ
การตรวจความผิดปกติ uvr B mutation โดย ว่ามีอย่างน้อย 2 ความเข้มข้นที่ให้จำานวนแบคทีเรีย

ใช้ mitomycin กลายพันธุ์มีจำานวนมากกว่าจำานวนที่กลายพันธุ์ตาม
จุ่ม Blank paper disc ใน mitomycin ที่ ธรรมชาติ (negative control) ในขณะเดียวกันต้องมี

ความเข้มข้น 0.2 ไมโครกรัม/disc วางลงใน MGA อย่างน้อยที่ความเข้มข้นจุดหนึ่ง สามารถทำาให้จำานวน
plate ที่ผสม histidine และ biotin สำาหรับเชื้อ แบคทีเรียกลายพันธุ์สูงเกิน 2 เท่า ของการกลายพันธุ์
S. typhimurium และผสม tryptophan สำาหรับเชื้อ ตามธรรมชาติ จึงนับว่าสารที่นำามาทดสอบนี้เป็นสาร

E. coli ดูผลการทดสอบโดยสังเกตรอบ ๆ paper ก่อกลายพันธุ์
disc จะเห็นโซนใส (clear zone)
ผลก�รศึกษ�
ขั้นตอนก�รทดสอบฤทธิ์ก่อกล�ยพันธุ์ในเชื้อ

แบคทีเรียของส�รสกัดผลปอบิด (อ้างอิงวิธีจาก ผลก�รสกัดผลปอบิด
OECD TG471, 1997) [13] สารสกัดผลปอบิดด้วยนำา ได้สารสกัดผงละ
้
้
ในการทดสอบฤทธิ์ก่อกลายพันธุ์ใช้วิธี plate เอียดสีนำาตาลเข้ม (yield = 14.32%) การควบคุม
incorporation method โดยนำาสารสกัดปอบิด ที่ คุณภาพทางเคมี ผลการทดลองพบว่า สารสกัดผล
้
ระดับ 5 ความเข้มข้น 625, 1,250, 2,500, 5,000 และ ปอบิดด้วยนำา มีค่าปริมาณเถ้ารวม 20.11 ± 0.19%
10,000 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร ผสมกับเชื้อที่ใช้ทดสอบ ปริมาณเถ้าที่ไม่ละลายในกรด 0.06 ± 0.02% และ
0.1 มิลลิลิตร (เชื้อที่ใช้คือ S. typhimurium TA98, ปริมาณความชื้น 1.60 ± 0.47%

TA100, TA1535, TA1537 และ E. coli WP2 บ่ม สารสกัดผลปอบิดด้วย 95% เอทานอล ได้สาร
้
ไว้ 8-12 ชั่วโมง การทดลองอยู่ในระบบไม่มีเอนไซม์ สกัดในรูปแบบเหนียวและหนืดสีนำาตาลเข้ม (yield =
กระตุ้น ทำาการเติม 0.1M NaPO -KCl buffer 1.94%) การควบคุมคุณภาพทางเคมี ผลการทดลอง
4
ปริมาตร 0.5 มิลลิลิตร และสารสกัดสมุนไพรทั้ง 5 พบว่า สารสกัดผลปอบิดด้วย 95% เอทานอล มีค่า
ความเข้มข้นลงในแต่ละหลอด จากนั้นเติม top agar ปริมาณเถ้ารวม 20.35 ± 0.10% ปริมาณเถ้าที่ไม่