Page 48 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 2
P. 48

วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก  Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
                     ปีที่ 18  ฉบับที่ 2  พฤษภาคม-สิงหาคม 2563
                                                                     Vol. 18  No. 2  May-August 2020
            270 วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก      ปีที่ 18  ฉบับที่ 2  พฤษภาคม-สิงหาคม 2563


                                                                                นิพนธ์ต้นฉบับ



           การพัฒนาวิธีวิเคราะห์สารกลุ่มไทรเทอร์พีนส์ในบัวบกด้วยวิธี UPLC



           จิรานุช มิ่งเมือง , วิไลลักษณ์ ชื่นนางชี, อภิรักษ์ ศักดิ์เพ็ชร, สมจิตร์ เนียมสกุล, ศักดิ์วิชัย อ่อนทอง
                        *
           สถาบันวิจัยสมุนไพร กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ถนนติวานนท์ จังหวัดนนทบุรี 11000

           * ผู้รับผิดชอบบทความ:  jiranuch.m@dmsc.mail.go.th









                                                บทคัดย่อ

                   บัวบก [Centella asiatica (L.) Urb., Apiaceae] เป็นสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ สารสำาคัญในบัวบกเป็น
              สารกลุ่มไทรเทอร์พีนส์ และอนุพันธ์ ซึ่งมีฤทธิ์ทางชีวภาพที่หลากหลาย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาวิธี
              วิเคราะห์ปริมาณสารสำาคัญ ได้แก่ asiaticoside, madecassoside, asiatic acid และ madecassic acid ในบัวบกด้วยวิธี
              Ultra Performance Liquid Chromatography (UPLC) ในวัตถุดิบและสารสกัดบัวบก โดยสกัดสมุนไพรหรือละลาย
              สารสกัดบัวบกด้วย methanol นำาสารละลายตัวอย่างปริมาตร 4 ไมโครลิตร มาวิเคราะห์ด้วยเครื่อง UPLC โดยใช้
                                                                            ้
              คอลัมน์ Acquity  UPLC column BEH C , 2.1 x 50 มิลลิเมตร, 1.7 ไมโครเมตร และใช้ นำากลั่น และ acetonitrile
                          TM
                                           18
              เป็น mobile phase อัตราการไหล 0.6 มิลลิลิตร/นาที และตรวจวัดด้วย PDA ที่ความยาวคลื่น 205 นาโนเมตร ผลการ
              ทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ดังกล่าว พบว่า calibration curve ของ asiaticoside, asiatic acid และ madecassic
              acid มีลักษณะเป็นเส้นตรงในช่วงความเข้มข้น 0.01-0.1 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร และ สาร madecassoside มีลักษณะเป็น
              เส้นตรงในช่วงความเข้มข้น 0.03-0.21 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ค่า coefficient (R ) เท่ากับ 0.999 ค่า % recovery อยู่ใน
                                                                  2
              ช่วง 95-105% ค่า HORRAT เท่ากับ 0.06-0.3 ค่า LOD และ LOQ ของ asiaticoside, madecassoside, asiatic acid และ
              madecassic acid มีค่า LOD เท่ากับ 0.0021, 0.0080, 0.0114 และ 0.01309 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ตามลำาดับ และ LOQ
              เท่ากับ 0.0081, 0.0283, 0.0410 และ 0.0473 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร (ตามลำาดับ) ซึ่งวิธีวิเคราะห์ที่พัฒนาขึ้นนี้มีความ
              เหมาะสม และสามารถนำาไปใช้เป็นวิธีตรวจวิเคราะห์สารกลุ่มไทรเทอร์พีนส์ และอนุพันธ์ ในวัตถุดิบและสารสกัด
              บัวบกต่อไป

                   คำ�สำ�คัญ:  asiaticoside, madecassoside, asiatic acid, madecassic acid, Centella asiatica













           Received date 06/04/20; Revised date 04/06/20; Accepted date 08/06/20


                                                   270
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53