Page 53 - วารสารกรมการแพทย์แผนไทยฯ ปีที่ 18 ฉบับที่ 2

J Thai Trad Alt Med Vol. 18 No. 2 May-Aug 2020 275

30, 60 และ 120 นาที กรองน�าสารสกัดไประเหยแห้ง 2. การทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ทาง
แล้วละลายกลับและปรับปริมาตรด้วย methanol จน เคมี

ครบ 50 มิลลิลิตร โดยใช้ volumetric flask แล้วน�า การทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ปริมาณ
มาวิเคราะห์ด้วยเครื่อง UPLC เพื่อเปรียบเทียบระยะ สารไทรเทอร์พีนส์ (AS, MS, AA และ MA) ใน
เวลาที่ใช้ในการสกัดสารไทรเทอร์พีนส์ ได้แก่ AS, วัตถุดิบและสารสกัดบัวบกที่พัฒนาขึ้นตามแนวปฏิบัติ

MS, AA และ MA จากบัวบก การทดสอบความถูกต้องของวิธีวิเคราะห์ทางเคมีโดย
1.3 ความยาวคลื่นในการตรวจวิเคราะห์สาร ห้องปฏิบัติการเดียว กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
asiaticoside (AS), madecassoside (MS), asiatic กระทรวงสาธารณสุข [18]

acid (AA) และ madecassic acid (MA) 2.1 ความเป็นเส้นตรง (linearity) และช่วง
วัดการดูดกลืนแสง UV ของสารไทร- การวิเคราะห์ (range)
เทอร์พีนส์ ได้แก่ AS, MS, AA และ MA เพื่อดู เตรียมสารละลายสารมาตรฐานจ�านวน 4

ความยาวคลื่นที่สารนี้สามารถดูดกลืนแสงสูงสุด ชนิด ได้แก่ AS, MS, AA และ MA ที่ 6 ระดับความ
(l max) ของสารแต่ละชนิด และวิเคราะห์สารละลาย เข้มข้น โดยมีความเข้มข้นของ AS, AA และ MA

ตัวอย่างบัวบกโดยใช้ PDA เพื่อเลือกความยาวคลื่น ตั้งแต่ 0.01-0.08 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ตามล�าดับ และ
ส�าหรับการตรวจวัด AS, MS, AA และ MA โดยที่ MS ตั้งแต่ 0.03-0.2 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร โดยฉีดความ
ไม่พบการเกิด co-elute เข้มข้นละ 3 ซ�้า และวิเคราะห์ 3 ครั้ง ด้วยเครื่อง UPLC

1.4 วัฏภาคคงที่และวัฏภาคเคลื่อนที่ น�าค่า peak area และความเข้มข้นของสารละลาย
วัฏภาคคงที่ เปรียบเทียบผลของคอลัมน์ AS, MS, AA และ MA ไปสร้าง calibration curve

2
ชนิดต่าง ๆ ที่แตกต่างกัน ได้แก่ ชนิดอนุภาคภายใน ศึกษา linearity โดยพิจารณาจาก coefficient (R )
คอลัมน์ (BEH C และ BEH phenyl) ความยาว และช่วงความเข้มข้นที่ท�าการทดสอบ (range)
18
คอลัมน์ (50 และ 100 มิลลิเมตร) โดยพิจารณาเลือก 2.2 ความแม่น (accuracy) และความเที่ยง

คอลัมน์จากลักษณะ peak ของ AS, MS, AA และ (precision)
MA (peak shape และ peak symmetry) และ เติมสารมาตรฐาน (spike) แต่ละชนิด ที่
retention time ความเข้มข้นระดับต่าง ๆ ในช่วงการใช้งาน 3 ระดับ

วัฏภาคเคลื่อนที่ ศึกษาชนิดและสัดส่วนของ ลงใน sample blank แล้ววิเคราะห์ sample blank
วัฏภาคเคลื่อนที่ โดยพิจารณาจาก peak shape และ (unspiked) จ�านวน 6 ซ�้า และวิเคราะห์ spike
retention time ของ AS, MS, AA และ MA ใน sample ระดับละ 3 ซ�้า แต่ละซ�้าท�า duplicate จาก

สารละลายตัวอย่างบัวบก นั้นค�านวณค่า % recovery, %RSD และ HORRAT
1.5 การวิเคราะห์ปริมาณสารไทรเทอร์พีนส์ C -C

asiaticoside (AS), madecassoside (MS), asiatic % recovery = 1 2 x 100
acid (AA) และ madecassic acid (MA) C 3
โดยสรุปวิธีจากผลการศึกษาข้อ 1.1-1.4 เมื่อ C คือ ความเข้มข้นของสารใน spike
1