Page 30 - journal-14-proceeding

บทคัดยอประกวดผลงานวิชาการประจําปการแพทยแผนไทย การแพทยพื้นบาน และการแพทยทางเลือกแหงชาติ ครั้งที่ 14

OPem76R โครงการดูแลผูสูงอายุที่มีภาวะขอเขาเสื่อมดวยศาสตรการแพทยแผนไทย

ตําบลบานโพธิ์ อําเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ป 2560

1
1
2
อิทธิพัฒน เนตรทิพวัลย , ศุภลักษณ ศิริมังคะโร , สงกรานต ตรีโอสถ
1
กลุมงานแพทยแผนไทยและแพทยทางเลือก โรงพยาบาลเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
2 กลุมงานอาชีวะเวชกรรม โรงพยาบาลเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

หลักการและเหตุผล โรคขอเขาเสื่อมเปนโรคเรื้อรังของระบบกระดูกและกลามเนื้อที่พบบอยที่สุดในผูสูงอายุ
การพอกยาและการประคบสมุนไพร เปนการนําตํารับยาสมุนไพรที่มีสรรพคุณชวยในการบรรเทาอาการปวด
มาพอกและประคบที่เขาเพื่อลดอาการปวดจากขอเขาเสื่อม เขาไมมีกําลัง และยังสามารถชวยคลายกลามเนื้อ
เพิ่มการไหลเวียนเลือดลมรอบๆ เขาใหดีขึ้น หัตถการทั้ง 2 ประเภทนี้ ผูปวยสามารถทําไดดวยตนเองที่บาน
หรือใหลูกหลานชวยพอกหรือประคบใหได แมวาผลการรักษาดวยการพอกยาและการประคบสมุนไพรจะ

ตอบสนองไดดีตอผูปวย แตยังไมมีหลักฐานเปนที่ประจักษ โครงการศึกษานี้ จึงไดรวมกันเก็บรวบรวมขอมูล
บันทึกไวเปนหลักฐานเชิงประจักษในผลของการรักษาขอเขาเสื่อมดวยการพอกยาและประคบสมุนไพรไว เพื่อ
ใชเปนขอมูลในการพัฒนาการรักษาผูปวยโรคขอเขาเสื่อมในอนาคตตอไป

วัตถุประสงค เพื่อศึกษาผลของใชการยาพอกเขาและประคบสมุนไพรในการดูแลรักษาผูปวยขอเขาเสื่อม

วิธีดําเนินการ การวิจัยนี้เปนการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ( Action Research ) โดยใชการการประคบและพอกเขา
สมุนไพรไทยรักษาอาการขอเขาเสื่อม สัปดาหละ 1 ครั้งติดตอกัน 5 สัปดาห ใชแบบประเมินในการเก็บขอมูล

(oxford) และผูเขารวมโครงการจํานวน 80 คน และจะตองไมไดรับการรักษาอื่นๆ รวมดวย เชน การนวดแผน
ไทย เปนตน

ผลการดําเนินการ พบวากอนทําหัตถการพบวาผูที่มีอาการปวดขอเขาอยางรุนแรงรอยละ 1.25 ผูที่มีอาการ
ปวดขอเขาในระดับปานกลางรอยละ 30 ผูเริ่มที่มีอาการปวดเล็กนอยรอยละ 68.75 หลังทําหัตถการครั้งที่ 3

จากการประเมินพบวาผูที่มีอาการปวดขอเขาอยางรุนแรงรอยละ 1.25 ผูที่มีอาการปวดขอเขาในระดับปาน
กลางรอยละ 1.25 ผูที่มีอาการปวดขอเขาเล็กนอยรอยละ 80 และอาการดีขึ้นกวาทั้งสามระดับรอยละ 6.25
หลังทําหัตถการครั้งที่ 5 จากการประเมินไมพบผูที่มีอาการปวดขอเขาอยางรุนแรง ผูที่มีอาการปวดขอเขาใน

ระดับปานกลางรอยละ 1.25 ผูที่เริ่มมีอาการรอยละ 53.75 อาการดีขึ้นกวาทั้งสามระดับรอยละ 45 ดังนั้นจะ
เห็นไดวา ผูที่มีอาการปวดขอเขาระดับรุนแรง ผูที่มีอาการปวดขอเขาระดับปานกลาง ผูที่มีอาการปวดขอเขาที่
อยูในระยะเริ่มมีอาการ หลังทําหัตถการครบปรากฏวามีจํานวนลดลง อาการดีขึ้นกวาทั้งสามระดับมีจํานวน
เพิ่มขึ้นอยางเห็นไดชัด สามารถนําขอมูลสวนนี้ไปตอยอดใหเปนมาตรฐานการรักษาโรคขอเขาเสื่อมในผูสูงอายุ

โดยใชศาสตรการแพทยแผนไทยฯตอไป

ขอสรุป โครงการดูแลผูสูงอายุที่มีภาวะขอเขาเสื่อมดวยศาสตรการแพทยแผนไทย ตําบลบานโพธิ์ อําเภอเสนา
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ป 2560 สามารถนําไปใชสงเสริมคุณภาพชีวิตของผูสูงอายุในชุมชนได และเปนการ
เผยแพรศาสตรการแพทยแผนไทยฯใหเปนที่ประจักษอีกทางหนึ่ง

28