Page 86 - คู่มือการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบประคับประคอง(Palliative Care) แบบบูรณาการ

ภาคผนวก 85

ผลการวิจัยต�ารับยาสมุนไพรรักษามะเร็งของอโรคยศาลวัดค�าประมงและอาหารต้านมะเร็ง

1. ต�ารับยอดยาแก้มะเร็งทุกชนิด
ต�ารับยอดยาแก้มะเร็งทุกชนิด ประกอบด้วยสมุนไพร จ�านวน 11 ชนิด คือ หัวข้าวเย็นเหนือ หัวข้าวเย็นใต้
หัวร้อยรู ก�าแพงเจ็ดชั้น ทองพันชั่ง เหงือกปลาหมอ หญ้าหนวดแมว ฝีหมอบ ไม้สักหิน โกฐจุฬาล�าพา และโกฐเชียง
โดยคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภายใต้การวิจัยของ รศ.ดร.ภญ.อรุณพร อิฐรัตน์ ได้ท�าการทดสอบ
ฤทธิ์ทางชีวภาพที่เกี่ยวข้องกับมะเร็ง อาทิเช่น ฤทธิ์ความเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งเต้านม มะเร็งปอด มะเร็งปากมดลูก
มะเร็งต่อมลูกหมาก ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ฤทธิ์ต้านเชื้อ แยกสารส�าคัญด้วยวิธีการ Bioassay Guided Isolation
ทดสอบความคงตัวของสารสกัดและการหามาตรฐานของสมุนไพรที่เป็นส่วนประกอบของต�ารับทุกตัว ผลการศึกษา
วิจัยฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของต�ารับยอดยาแก้มะเร็งทุกชนิดของอโรคยศาลวัดค�าประมง พบว่า มีฤทธิ์ฆ่าและยับยั้ง

การเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเพาะเลี้ยง โดยสารสกัดของต�ารับยอดยาแก้มะเร็งและสมุนไพรเดี่ยวในต�ารับ สามารถ
ยับยั้งการเจริญของเซลล์มะเร็งเพาะเลี้ยงที่ท�าการทดสอบ ได้แก่ เซลล์มะเร็งเต้านมชนิด MCF-7 เซลล์มะเร็ง
ปากมดลูกชนิด HeLa เซลล์มะเร็งต่อมลูกหมากชนิด PC3 และเซลล์มะเร็งปอดสองชนิด คือ ชนิด COR-L23 และ
A549 โดยสารสกัดต�ารับยอดยามะเร็งมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเต้านมชนิด MCF-7 ได้ดีที่สุด
โดยมีค่า IC เท่ากับ 45.94 g/mL และไม่มีฤทธิ์ฆ่าเซลล์ปกติของปอดชนิด MRC-5 ส�าหรับฤทธิ์ยับยั้ง
50
เซลล์มะเร็งของสมุนไพรเดี่ยวที่เป็นพืชองค์ประกอบ พบว่า ไม้สักหิน ซึ่งมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง
เพาะเลี้ยงทุกชนิดโดยมีค่า IC50 น้อยกว่า 30 g/mL มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญของเซลล์มะเร็งเต้านมชนิด MCF-7

ได้ดีที่สุดโดยมีค่า IC เท่ากับ 3.92 g/mL นอกจากนี้สารสกัดต�ารับยอดยามะเร็งยังมีฤทธิ์ยับยั้งอนุมูลอิสระได้ดี
50
โดยสามารถต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี 2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH) ดีกว่าสารต้านอนุมูลอิสระที่เป็น
สารเคมีและที่นิยมใช้กันคือสาร Butylated hydroxytoluene (BHT) โดยมีค่า EC เท่ากับ 4.99 g/mL การศึกษา
50
องค์ประกอบทางเคมีที่ส�าคัญที่มีฤทธิ์ฆ่าเซลล์มะเร็งของต�ารับยอดยารักษามะเร็ง พบว่าสารส�าคัญชื่อ Tectoquinone
ซึ่งเป็นสารที่เป็นองค์ประกอบหลักในไม้สักหิน มีฤทธิ์ฆ่าเซลล์มะเร็ง โดยมีฤทธิ์ฆ่าเซลล์มะเร็งเต้านมชนิด MCF-7 สูง
ที่สุด โดยมีค่า IC เท่ากับ 16.15 g/mL นอกจากนี้สารสกัดต�ารับยายอดมะเร็งยังมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย ที่ก่อ
50
ให้เกิดหนองอีกด้วย
นอกจากนี้คณะวิจัยของ รศ.ดร. สีวบูรณ์ สิรีรัฐวงศ์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ร่วมกับ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ภายใต้การวิจัยของ รศ.ดร.นพมาศ สุนทรเจริญนนท์ ด�าเนินงานวิจัย

การควบคุมคุณภาพสมุนไพรและสารสกัด ตามข้อก�าหนดของเภสัชต�ารับ (Pharmacopoeia) และการใช้วิธี
chromatographic fingerprints รวมถึงการตรวจสอบการปนเปื้อนจุลชีพ สารตกค้างจากยาฆ่าแมลง โลหะ
หนักของยาต�ารับ ผลการวิเคราะห์คุณภาพของสมุนไพรตามข้อก�าหนดในเภสัชต�ารับพบว่า สมุนไพรมีคุณภาพ
ผ่านเกณฑ์มาตรฐานของเภสัชต�ารับ และผลการเตรียมสารสกัดน�้าของต�ารับ พบว่ามีปริมาณเท่ากับ 9.48% โดยน�้าหนัก
เทียบกับน�้าหนักของวัตถุดิบ สารสกัดชั้นเอทานอลของต�ารับมีปริมาณเท่ากับ 6.88% โดยน�้าหนักเทียบกับน�้าหนัก
ของวัตถุดิบ ผลการศึกษาวิจัยฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของต�ารับยอดยาแก้มะเร็งทุกชนิด ของอโรคยศาล วัดค�าประมง
พบว่า มีฤทธิ์ฆ่าและยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเพาะเลี้ยง รวมถึงฤทธิ์ยับยั้งการกระตุ้นการเจริญของ

เนื้องอกในสัตว์ทดลองอีกด้วย โดยสารสกัดต�ารับยอดยาแก้มะเร็งสามารถยับยั้งการเหนี่ยวน�าให้เกิดการเจริญของ
เนื้องอกหนู จากแบบจ�าลองการศึกษามะเร็งสามชนิด คือ ผิวหนัง ล�าไส้ และตับ ผลการศึกษาพบว่า แบบจ�าลอง
การเหนี่ยวน�าให้เกิดเนื้องอกบนผิวหนังของหนูถีบจักรโดยการทาผิวหนังหนูด้วยสาร 7,12 dimethylbenz(a)
anthracene (DMBA) ครั้งเดียวและตามด้วยการทา 12-O-tetradecanoyl phorbol-13 acetate (TPA),
การเหนี่ยวน�าให้เกิดเนื้องอกในล�าไส้โดยใช้สาร 1,2-dimethylhydrazine (DMH) และการเหนี่ยวน�ามะเร็งตับ
ระยะส่งเสริมในหนูด้วยไดเอธิลไนโตรซามีน (DEN) ผลการศึกษาพบว่า สารสกัดยอดยาแก้มะเร็งสามารถยับยั้ง
การเกิดเนื้องอกจากการเหนี่ยวน�าด้วยสารเคมีได้ทั้งหมด
ต�ารับยอดยาแก้มะเร็งของอโรคยศาลวัดค�าประมง ได้มีการศึกษาวิจัยพัฒนาส�าเร็จถึงขั้นผลิตเป็นยาเม็ด
และแคปซูล ท�าให้สามารถควบคุมคุณภาพของการผลิตยาแต่ละครั้งได้อย่างคงที่ มีการศึกษาความคงตัวของยาตาม