Page 76 - Acrobat J Trad-21-3-2566
P. 76
J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 3 Sep-Dec 2023 559
บทนำ�และวัตถุประสงค์ สู่วัยเจริญพันธุ์ อาการแสดงต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ท�าให้
อาการปวดประจ�าเดือน (dysmenorrhea) เป็น ไม่สุขสบายทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคม
อาการบิด บีบเกร็งบริเวณท้องน้อยที่สัมพันธ์กับการ เนื่องจากผู้หญิงต้องเผชิญกับภาวะเหล่านี้เป็นประจ�า
มีประจ�าเดือน แบ่งออกเป็น 2 ชนิด ได้แก่ อาการ ทุกเดือน โดยผู้มีอาการปวดประจ�าในทุกรอบเดือน
ปวดประจ�าเดือนชนิดปฐมภูมิ และทุติยภูมิ โดยชนิด ตั้งแต่วัยรุ่นถึงวัยท�างาน ส่วนใหญ่จะมีอาการปวดไม่
ปฐมภูมิ (primary dysmenorrhea) จะมีอาการ มากและสามารถท�างานได้ตามปกติ มีส่วนน้อยที่อาจ
ปวดเกร็งท้องน้อยที่สัมพันธ์กับรอบไข่ตกตามปกติ จะปวดรุนแรงจนต้องพักงาน [3-4] และมีการบรรเทา
โดยที่ไม่พบรอยโรคในอุ้งเชิงกราน แต่ชนิดทุติยภูมิ อาการปวดประจ�าเดือน โดยการรับประทานยาต้าน
(secondary dysmenorrhea) จะมีอาการปวดเกร็ง การอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ รับประทานยาคุม
ท้องน้อยระดับปานกลางถึงรุนแรง และไม่ตอบสนอง ก�าเนิดชนิดฮอร์โมนรวมหรือรับประทานผลิตภัณฑ์
[1]
ต่อการรักษา อาการปวดประจ�าเดือนทางแพทย์แผน เสริมอาหาร
[1]
ปัจจุบัน สามารถเทียบกับอาการปวดประจ�าเดือนของ คัมภีร์มหาโชตรัตน์ใช้ต�ารับยาพอกท้องน้อย
แพทย์แผนไทยตามคัมภีร์มหาโชตรัตน์ เรียกอาการ ขับโลหิต เพื่อบรรเทาอาการปวดประจ�าเดือนในกลุ่ม
ผิดปกติเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เกิดขึ้นได้ในทุกเดือนของ อาการโลหิตปกติโทษ ในต�ารับยาพอกท้องน้อยขับ
การมีประจ�าเดือนว่า “โลหิตปกติโทษ’’ หากหมด โลหิตประกอบด้วย ว่านน�้า เจตมูลเพลิงแดง พริก
ระดูอาการจะหายไป ถ้าโลหิตระดู ออกมาผิดปกติ ไทย ขิง กระเทียม หางไหลแดง สนเทศ แก่นแสมสาร
หรืออาจมีบุพโพ (หนอง) ร่วมด้วย อันเป็นสาเหตุให้ และข่าเป็นกระสายยา โดยสมุนไพรส่วนใหญ่ในต�ารับ
ผิดปกติ เรียกว่า โลหิตทุจริตโทษ อาการอาจเกิดมาก มีรายงานฤทธิ์เภสัชวิทยาในการลดอาการปวดหรือ
หรือน้อยขึ้นอยู่กับการถูกกระทบของธาตุ ซึ่งแต่ละ สาเหตุที่ท�าให้เกิดอาการปวดประจ�าเดือน สมุนไพร
[2]
คนอาการแสดงไม่เหมือนกัน เช่น ปวดท้อง ปวดหลัง ในต�ารับยาพอกท้องน้อยขับโลหิตสามารถหาได้ง่าย
ปวดขา (ธาตุลมอโธคมาวาตา) สะบัดร้อนสะบัดหนาว ในท้องถิ่น เพราะส่วนใหญ่ได้จากพืชที่มีอยู่ทั่วไป ทั้ง
(ธาตุไฟสันตัปปัคคี) กังวล หงุดหงิด (หทัยวาตะ) ปวด ในตัวเมือง และในพื้นที่ชนบท แต่รูปแบบของการ
ศีรษะ (ธาตุลมอุทธังคมาวาตา) สาเหตุของอาการเหล่า ใช้ยาจะใช้สมุนไพรสดหรือแห้งน�ามาต�าแล้วพอก
นี้ มักเกิดจากธาตุไฟในร่างกายถูกกระตุ้นมากเกิน ท�าให้ไม่สะดวกเวลาใช้งานและต้องใช้เวลาในการ
[2]
ไป ท�าให้ธาตุลมในร่างกายไม่สมดุล อุบัติการณ์ เตรียมนาน หากน�ามาประยุกต์ให้อยู่ในรูปแบบแผ่น
ของอาการปวดประจ�าเดือนในทางระบาดวิทยา พบ เจลต�ารับยาพอกท้องน้อยขับโลหิต จากการทบทวน
ร้อยละ 16-91 ในหญิงวัยเจริญพันธุ์ โดยใน งานวิจัย พบว่าใบเครือหมาน้อยสกัดด้วยน�้าและ
ประเทศไทยพบอุบัติการณ์สูงถึงร้อยละ 77.70 จะ เอทานอลไม่มีความเป็นพิษต่อเซลล์ ซึ่งแผ่นเจลที่
[5]
เห็นว่าการปวดประจ�าเดือนถือเป็นปัญหาทางด้าน ได้มาจากใบเครือหมาน้อยมีสารเพคตินท�าให้เกิดวุ้น
สาธารณสุขปัญหาหนึ่ง จากความชุกในระดับที่ค่อน และขึ้นรูปแบบเจลได้ ซึ่งผลิตภัณฑ์อยู่ในรูปแบบ
[6]
ข้างสูงและส่งผลกระทบโดยตรงกับผู้หญิงตั้งแต่เข้า ของแผ่นเจลมีความสะดวกในการใช้งาน จัดอยู่ใน
