Page 17 - แนวทางการดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายฯ
P. 17
การประเมิินและการวิินิจฉััย 17
กำรประเมินำและกำรวินำิจฉััย์
บัทท่่ 2
1. กำรประเมินำและกำรวินำิจฉััย์ (เกณฑ์์ทั่วไป)
การ
การป่ระเมินการดููแลผูู้�ป่่วยแบบป่ระคัับป่ระคัองแบบองคั์รวม ป่ระเมินการดููแลผูู้�ป่่วยแบบป่ระคัับป่ระคัองแบบองคั์รวม
สำำานักงานคัณะกรรมการสำุขภาพแห�งชาติ (สำำานักงานคัณะกรรมการสำุขภาพแห�งชาติ, 2550) สำรุป่ป่ระเดู็นทาง
สำุขภาพที�คัวรป่ระเมินในการดููแลผูู้�ป่่วยแบบป่ระคัับป่ระคัอง (Palliative Care) และคัรอบคัรัว เป่็นตัวย�อว�า “LIFESS”
เพื�อให�ง�ายในการนำาไป่ป่ฏิิบัติ ซิ่ึ�งอักษรแต�ละตัวมีคัวามหมายคัรอบคัลุมการดููแลผูู้�ป่่วยแบบองคั์รวม แบ�งเป่็น
4 สำ�วนหลัก คัือ ร�างกาย จิิตใจิ ป่ัญญา และสำังคัม คัำาว�า “LIFESS” นอกจิากหมายถีึง การดููแลชีวิตของผูู้�ป่่วย
แบบองคั์รวมไป่จินถีึงช�วงวาระสำุดูท�ายของชีวิตแล�ว ยังคัรอบคัลุมถีึงการดููแลชีวิตอีกหลายชีวิตที�เข�ามามีสำ�วนร�วม
ในการดููแลผูู้�ป่่วยดู�วย ไม�ว�าจิะเป่็นคัรอบคัรัว ผูู้�ดููแลหลักและทีมที�เข�ามาช�วยกันดููแลผูู้�ป่่วย (ดููรายละเอียดูไดู�จิาก
คัู�มือการดููแลผูู้�ป่่วยระยะสำุดูท�ายแบบป่ระคัับป่ระคัอง (Palliative Care) แบบบูรณาการ, 2561)
การใ
การใช�เคัรื�องมือแบบป่ระเมินช�เคัรื�องมือแบบป่ระเมิน (ดููรายละเอียดูไดู�จิากภาคัผู้นวก)
1.
1. การป่ระเมินดู�วย ESAS (Edmonton Symptom Assessment System) การป่ระเมินดู�วย ESAS (Edmonton Symptom Assessment System) เป่็นเคัรื�องมือชนิดูหนึ�งที�ใช�ใน
การป่ระเมินและติดูตามอาการต�างๆ 9 อาการ ป่ระกอบดู�วย อาการป่วดู อาการเหนื�อยหรืออ�อนเพลีย เหนื�อยหอบ
คัลื�นไสำ� ซิ่ึมเศร�า วิตกกังวล ง�วงซิ่ึม เบื�ออาหาร และคัวามสำบายกาย / ใจิ
ลักษณะของเคัรื�องมือ เป่็นแบบสำอบถีามที�ให�ผูู้�ป่่วยหรือผูู้�ดููแลตอบ (ในกรณีที�ผูู้�ป่่วยไม�สำามารถีตอบเองไดู�)
โดูยระดูับการวัดูของอาการจิะถีูกแบ�งออกเป่็นตัวเลข 0-10 โดูยเลข 0 หมายถีึง ไม�มีอาการ และ เลข 10 หมายถีึง
มีอาการมากที�สำุดู
หลังจิากป่ระเมินดู�วย ESAS แล�ว ผูู้�ป่ระเมินคัวรบันทึกวันและเวลาที�ทำาการป่ระเมินทุกคัรั�งเพื�อใช�ในการ
ติดูตามผู้ลการรักษา
2.
2. การป่ระเมินดู�วย PPS Version 2 (Palliative Performance Scale Version 2) การป่ระเมินดู�วย PPS Version 2 (Palliative Performance Scale Version 2) เป่็นเคัรื�องมือที�ใช�ป่ระเมิน
ระดูับคัวามสำามารถีของผูู้�ป่่วยในการป่ฏิิบัติกิจิกรรมในขณะป่ัจิจิุบัน ใน 5 หัวข�อหลัก ไดู�แก� คัวามสำามารถีในการ
เคัลื�อนไหว การป่ฏิิบัติกิจิกรรม การทำากิจิวัตรป่ระจิำาวัน การรับป่ระทานอาหารและระดูับคัวามรู�สำึกตัว ป่ระโยชน์
ของการป่ระเมิน PPS คัือ เพื�อใช�ติดูตามผู้ลการรักษา ป่ระเมินภาระงานของผูู้�ดููแลและใช�ป่ระเมินการพยากรณ์โรคั
โดูยคัร�าวๆ ของผูู้�ป่่วย (Prognostic Value) เช�น
- คั�าคัะแนน PPS มากกว�า 70 หมายถีึง ผูู้�ป่่วยจิะมีอาการคังที�
- คั�าคัะแนน PPS อยู�ระหว�าง 40-70 หมายถีึง เป่็นผูู้�ป่่วยที�จิะอยู�ในระยะเป่ลี�ยนผู้�าน
- คั�าคัะแนน PPS น�อยกว�า 30 หมายถีึง ผูู้�ป่่วยอยู�ในระยะสำุดูท�าย
3. แบบป่ระเมินคัวามผู้าสำุกทางจิิตวิญญาณ (Spiritual Well Being) แบบป่ระเมินคัวามผู้าสำุกทางจิิตวิญญาณ (Spiritual Well Being) วิไลลักษณ์ ตันติตระกูล (2552)
3.
ป่ระยุกต์จิากแบบป่ระเมินคัวามผู้าสำุกทางจิิตวิญญาณของ Paloutzian & Ellison (1982) ฉิบับแป่ลเป่็นภาษาไทยโดูย
ธินิญา น�อยเป่ียง (2545) โดูยป่รับข�อคัำาถีามเป่็นเชิงบวกทั�งหมดู เนื�องจิากนำามาใช�ในกลุ�มผูู้�ป่่วยมะเร็งระยะสำุดูท�าย
ซิ่ึ�งถีือว�าเป่็นกลุ�มเป่ราะบาง แบบป่ระเมินนี�ป่ระกอบดู�วยองคั์ป่ระกอบ 2 ดู�านคัือ
