Page 49 - วารสารการแพทย์แผนไทย ปีที่ 21 ฉบับที่ 2
P. 49
J Thai Trad Alt Med Vol. 21 No. 2 May-Aug 2023 265
บทนำ�และวัตถุประสงค์ 4 ความสึกกร่อน การสิ้นไปหรือการเสื่อมไป กษัย
ในปัจจุบันโรคดีสเปปเซีย เป็นภาวะที่พบได้ โรคเป็นอาการของโรคหลายอย่างที่ท�าให้ร่างกาย
บ่อยที่สุดในโรคระบบทางเดินอาหาร มีความชุกใน ผ่ายผอม ทรุดโทรม เครียดตึงรึงรัด เช่น กษัยปู กษัย
ประชากรไทยทั่วไปพบมากถึงร้อยละ 50 ของผู้ป่วย จุก กษัยล้น เป็นแผลในกระเพาะอาหารและล�าไส้
ที่มาพบแพทย์ด้วยอาการของระบบทางเดินอาหาร ความผิดปกติของการย่อยอาหาร ความเสื่อมของไฟ
ในเวชปฏิบัติปฐมภูมิและมีความชุกในผู้ป่วยที่มา ย่อย การก�าเริบของธาตุลม การกินอาหาร ที่หยาบ
รับการรักษาในสถานพยาบาลแบบปฐมภูมิประมาณ สุก ๆ ดิบ ๆ ยากต่อการย่อย การกินอาหารที่ไม่สะอาด
ร้อยละ 10 โดย ร้อยละ 60-90 ของผู้ป่วยดีสเปปเซีย มีเชื้อโรคปน การกินมากเกินไป น้อยเกินไป การกิน
[1]
จะเป็นผู้ป่วย functional dyspepsia (FD) ยาที่ใช้ อาหารไม่ตรงเวลา การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
ในการรักษาโรคดีสเปปเซีย มีหลายชนิดโดยพิจารณา เช่น น�้าอัดลม เหล้า เบียร์ เป็นประจ�า เป็นต้น [4]
ให้ยาแบบครอบคลุมด้วยยาที่ออกฤทธิ์ลดการหลั่ง จากนโยบายของรัฐบาล และกระทรวง
กรดหรือ ยากลุ่ม prokinetic โดยการเลือกยาควร สาธารณสุข ที่ส่งเสริมการเข้าถึงบริการด้านการ
พิจารณาตามอาการหลักของผู้ป่วย เช่น ยาลดการ แพทย์แผนไทย การส่งเสริมและป้องกันโรค โดย
หลั่งกรดจะได้ผลดีในกลุ่มที่มีอาการปวด อาการท้อง มีวัตถุประสงค์ เพื่อให้ยาไทยและยาสมุนไพรมี
อืด อีกทั้งยังมีผู้ป่วยหลายรายที่รักษาตนเองโดยการ มาตรฐาน ตั้งแต่การผลิตระดับชุมชน ระดับสถาน
ใช้ยาลดกรด อาจท�าให้อาการดีขึ้นได้ แต่ในผู้ป่วย บริการสาธารณสุข และระดับโรงงานผลิตยา โดย
ที่หลังจากได้ยาลดกรด แล้วยังคงมีอาการที่กระทบ การส่งเสริมให้มีการวิจัยและพัฒนา การจัดท�าต�ารับ
ต่อคุณภาพชีวิตอาจพิจารณาเพิ่มการรักษาด้วยยา ยาไทยและยาสมุนไพรแห่งชาติเพื่อให้บุคลากร
กลุ่มอื่นต่อไป การรับประทานยาที่ใช้ได้ผลในผู้ป่วย สาธารณสุข โดยเฉพาะผู้ให้บริการและประชาชน
โรคดีสเปปเซีย มีดังนี้ simethicone 80 mg, mixt ผู้รับบริการเกิดความมั่นใจและใช้ยาไทยและยา
carminative, domperidone, sodium bicarbon- สมุนไพรทดแทนยาแผนปัจจุบัน การส่งเสริมการเข้า
ate เป็นต้น ซึ่งผลข้างเคียงของยา simethicone 80 ถึงยาไทยและยาสมุนไพรที่มีคุณภาพและใช้อย่าง
mg. อาจท�าให้เกิดผื่น อาการบวมตามใบหน้า ลิ้น หรือ ถูกต้อง โดยการส่งเสริมให้มีร้านยาไทยคุณภาพ
คอ เวียนศีรษะอย่างรุนแรง มีปัญหาในการหายใจ มี ที่เป็นแบบอย่าง การกระจายของร้านยาไทยทั่ว
ผลข้างเคียงท�าให้หัวใจเต้นผิดปกติ อาจเต้นเร็วหรือ ประเทศ รวมทั้งกระบวนการมีส่วนร่วมของเครือข่าย
ช้ากว่าปกติ [2] สถานบริการสุขภาพ ผู้ผลิตยาไทยและยาสมุนไพร [5]
ตามทฤษฎีการแพทย์แผนไทยอาการท้องอืด ต�ารับยาธาตุบรรจบ เป็นต�ารับยาสามัญประจ�า
ท้องเฟ้อ เกิดจากการก�าเริบของลมกองหยาบ สาเหตุ บ้านในบัญชียาหลักแห่งชาติปี 2555 ตามที่รัฐมนตรี
อาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การเป็นโรคเรื้อรังจน ประกาศให้เป็นยาส�าหรับโรคทางเดินอาหาร มี
[3]
ท�าให้ธาตุ หย่อน ก�าเริบ หรือพิการไป เข้าได้กับ สรรพคุณรักษากลุ่มทางเดินอาหาร กลุ่มยาขับลม
ความหมายของกษัยคือการเสื่อมโทรมของธาตุทั้ง บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ บรรเทาอาการท้อง
