Page 10 - แนวทางการดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะท้ายฯ

10 แนวทางการดููแลผูู้�ป่่วยมะเร็งระยะท�ายแบบป่ระคัับป่ระคัองแบบบูรณาการ

นำิย์ำมศัพท์

• การดููแลแบบป่ระคัับป่ระคัองแบบบูรณาการ (Integrative Palliative Care) การดููแลแบบป่ระคัับป่ระคัองแบบบูรณาการ (Integrative Palliative Care) หมายถีึง การดููแลผูู้�ป่่วย
•
แบบป่ระคัับป่ระคัองแบบองคั์รวมดู�วยกระบวนการทางการแพทย์แผู้นไทยตามหลักธิรรมานามัย ผู้สำมผู้สำานองคั์คัวามรู�

ภูมิป่ัญญาท�องถีิ�นคัวบคัู�กับการแพทย์ทางเลือกและการแพทย์แผู้นป่ัจิจิุบัน เพื�อเพิ�มคัุณภาพชีวิตและบำาบัดู เยียวยา
บรรเทาคัวามทุกข์คัรอบคัลุมทั�งดู�านร�างกาย จิิตใจิ สำังคัม ขนบธิรรมเนียมป่ระเพณี วัฒินธิรรมและจิิตวิญญาณของ
ผูู้�ป่่วยและคัรอบคัรัว ตั�งแต�เริ�มวินิจิฉิัยว�าเป่็นโรคัหรือภาวะที�ไม�สำามารถีรักษาให�หายไดู�และไม�ตอบสำนองต�อการรักษา
มุ�งเน�นการให�คัวามสำำาคััญและคัำานึงถีึงศักดูิ�ศรีคัวามเป่็นมนุษย์ เพื�อให�ผูู้�ป่่วยและคัรอบคัรัวมีคัุณภาพชีวิตที�ดูีในระยะ
สำุดูท�ายของชีวิตและระยะหลังการสำูญเสำีย
•
• การดููแลแบบป่ระคัับป่ระคัอง (Palliative Care) การดููแลแบบป่ระคัับป่ระคัอง (Palliative Care) หมายถีึง วิธิีการดููแลที�เป่็นการเพิ�มคัุณภาพชีวิตของผูู้�ป่่วย
และคัรอบคัรัวที�เผู้ชิญกับคัวามเจิ็บป่่วยที�คัุกคัามชีวิต โดูยการป่้องกันและบรรเทาอาการที�ทำาให�ทุกข์ทรมานทั�งอาการ

เจิ็บป่่วยทางกาย ป่ัญหาทางจิิตใจิสำังคัมและจิิตวิญญาณแบบองคั์รวม และคัวรให�การรักษาดูังกล�าวตั�งแต�ระยะแรก
ที�เริ�มวินิจิฉิัยว�าผูู้�ป่่วยเป่็นโรคัระยะสำุดูท�ายจินกระทั�งผูู้�ป่่วยเสำียชีวิตและรวมถีึงการดููแลคัรอบคัรัวของผูู้�ป่่วยหลังจิาก
การสำูญเสำีย (WHO)
หมายถีึง การดููแลผูู้�ที�มีภาวะจิำากัดูการดูำารงชีวิต (Life Limiting Conditions) หรือภาวะคัุกคัามต�อชีวิต
(Life Threatening Conditions) โดูยมีจิุดูป่ระสำงคั์ เพื�อเพิ�มคัุณภาพชีวิตและบำาบัดู เยียวยาและบรรเทาคัวามทุกข์
ทางกาย จิิต อารมณ์ สำังคัม และจิิตวิญญาณ ตั�งแต�ระยะเริ�มต�นของการเจิ็บป่่วยจินกระทั�งเสำียชีวิต โดูยคัรอบคัลุมถีึง
คัรอบคัรัวและผูู้�มีคัวามสำัมพันธิ์ของผูู้�ป่่วยนั�นดู�วย และหมายรวมถีึง การดููแลตั�งแต�แรกวินิจิฉิัยว�าเป่็นโรคัหรือภาวะที�
ไม�สำามารถีรักษาให�หายไดู�และไม�ตอบสำนองต�อการรักษา ซิ่ึ�งผูู้�ป่่วยยังอาจิอยู�ไดู�นานหลายเดูือน หรือหลายป่ีก�อนจิะเสำีย
ชีวิต โดูยไม�ใช�เพียงการดููแลผูู้�ป่่วยในช�วงใกล�เสำียชีวิต ทั�งนี�อาจิจิัดูบริการทั�งในและนอกสำถีานบริการ (นิยามป่ฏิิบัติการ

(Operational Definition) ของคัำาที�เกี�ยวข�องกับเรื�องการดููแลแบบป่ระคัับป่ระคัอง (Palliative Care) สำำาหรับ
ป่ระเทศไทย : สำมัชชาสำุขภาพเฉิพาะป่ระเดู็นฯ (ซิ่ึ�งป่ัจิจิุบันรอป่ระกาศลงราชกิจิจิานุเบกษาอยู�)
• การดููแลผูู้�ป่่วยระยะท�าย การดููแลผูู้�ป่่วยระยะท�าย หมายถีึง การดููแลผูู้�ป่่วยที�มีระยะเวลาของการมีชีวิตจิำากัดู เริ�มเข�าสำู�ภาวะพึ�งพิง
•
ต�องการคัวามช�วยเหลือ เคัลื�อนไหวลดูลง นั�งและนอนเป่็นสำ�วนใหญ๋ของวัน โดูยมีเป่้าหมายเพื�อเติมเต็มคัุณภาพชีวิต
และบำาบัดูคัวามทุกข์ทรมาณแบบองคั์รวมทางร�างกาย จิิตใจิ สำังคัมและจิิตวิญญาณ ไม�ใช�การรักษาโรคัให�หายขาดู
และการยื�อชีวิตหรือเหนี�ยวรั�งคัวามตาย เริ�มตั�งแต�ระยะเริ�มต�นของการเจิ็บป่่วยที�คัุกคัามต�อชึวิต การดููแลช�วงใกล�
เสำียชีวิต ระหว�างเสำียชีวิต และหลังเสำียชีวิต การจิากไป่เป่็นไป่ตามเจิตนารมณ์ของผูู้�ป่่วยที�แสำดูงไว�อย�างสำมศักดูิ�ศรี

ของคัวามเป่็นมนุษย์
•
• ภาวะกำาลังจิะเสำียชีวิต (Active Dying)ภาวะกำาลังจิะเสำียชีวิต (Active Dying) หมายถีึง ภาวะที�อวัยวะสำำาคััญต�อการมีชีวิตทำางานล�มเหลวอย�าง
ต�อเนื�อง จินกระทั�งระบบการหายใจิ ระบบการไหลเวียนโลหิต ระบบป่ระสำาทสำ�วนกลาง หรือก�านสำมองหยุดูทำางาน
โดูยทั�วไป่ระยะเวลาการเสำียชีวิต อาจิเป่็นนาที ชั�วโมง หรือเป่็นวัน
•
• ทีมสำหสำาขาวิชาชีพ (Interdisciplinary Team) ทีมสำหสำาขาวิชาชีพ (Interdisciplinary Team) หมายถีึง กลุ�มของผูู้�ให�การดููแลที�มีคัวามรู�คัวามสำามารถี
หลากหลายทำางานร�วมกันในหน�วยงานหรือระบบเดูียวกัน รวมถีึงชุมชนที�ผูู้�ป่่วยพำานักอยู�เพื�อดููแลผูู้�ป่่วยอย�างรอบดู�าน
และต�อเนื�อง โดูยมีเป่้าหมายร�วมกันเพื�อแก�ป่ัญหาที�ซิ่ับซิ่�อนของผูู้�ป่่วย ผูู้�ดููแล และคัรอบคัรัว ป่ระกอบดู�วย บุคัลากร
ทางการแพทย์และทางสำาธิารณสำุข นักสำังคัมสำงเคัราะห์ นักจิิตวิทยา ผูู้�นำาศาสำนา อาสำาสำมัคัร และอื�นๆ โดูยสำมาชิก
ของทีมมีการป่ระสำานการทำางานร�วมกัน