Page 1 - จุลสารกรมแพทย์แผนไทยฯ ประจำเดือนเมษายนเดือน 2562
P. 1
กรมการแพทย์แผนไทยและ
การแพทย์ทางเลือก
Department of Thai Traditional and Alternative Medicine
ปีที่ 2 ฉบับที่ 7 ประจำเดือน เมษายน 2562 DTAM newsletters
สวัสดี ปีใหม่ไทย
เดือนเมษายน เป็นเดือนที่หลายคน
ตั้งตารอคอย เนื่องจากเป็นช่วงเวลาแห่งความสุข
ใน "เทศกาลสงกรานต์" ที่จะได้สาดน้ำคลายร้อน
พักผ่อนในวันหยุดยาว และเทศกาลนี้ยังเป็น
วันนัดพบของคนในครอบครัวที่กลับมาอยู่พร้อมหน้ากันในวันสำคัญซึ่งถือได้ว่าเป็น “วันขึ้นปีใหม่ไทย” ด้วย
เทศกาลสงกรานต์ เป็นประเพณีฉลองการขึ้นปีใหม่ของไทย โดยทั่วไปจัดขึ้นระหว่างวันที่ 13 - 15 เมษายน ตรงกับ
เดือนห้าตามจันทรคติ ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ไทยมีประเพณีสงกรานต์ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ปัจจุบันกิจกรรมใน
เทศกาลสงกรานต์มีหลากหลาย อาทิ การร่วมกันทำบุญตักบาตรตามวิถีชาวพุทธ การสรงน้ำพระ การรดน้ำดำหัวญาติผู้ใหญ่
และผู้สูงอายุที่เคารพนับถือ และในวันที่ 13 เมษายนของทุกปี รัฐบาลได้กำหนดให้เป็น “วันผู้สูงอายุแห่งชาติ”
เพื่อรณรงค์ให้สังคมตระหนักถึงคุณค่าและให้การดูแลเอาใจใส่ผู้สูงอายุในบ้านให้มากยิ่งขึ้น
ผู้สูงอายุ เป็นวัยที่มีการเสื่อมไป
ของสรีระร่างกาย ทั้งระบบประสาท
อวัยวะภายใน ตลอดจนอวัยวะที่สำคัญ
เช่น ตา และหู เป็นต้น ซึ่งความเสื่อมไป
ของอวัยวะดังกล่าวส่งผลค่อนข้างมากต่อการดำรงชีวิต และภารกิจต่อสังคม ปัจจุบันพบว่าจำนวนผู้สูงอายุในประเทศไทย
มีแนวโน้มสูงขึ้นเรื่อย ๆ จึงจำเป็นที่บุตรหลานและผู้ใกล้ชิดควรตระหนัก และควรศึกษาวิธีการดูแลผู้สูงอายุให้ถูกต้อง
และเหมาะสม ซึ่งจะทำให้ผู้สูงอายุที่เป็นปูชนียบุคคลของครอบครัวได้มีชีวิตที่ยืนยาว มีความสุข และโอกาสอันดีนี้
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ขอแนะนำพืชผักสมุนไพร ที่เหมาะสำหรับการใช้ปรุงอาหารสำหรับ
ผู้สูงอายุ ดังนี้
สมุนไพรบำรุงสมอง และลดความเสี่ยงต่อโรคสมองเสื่อม
ได้แก่ บักบก และรากบัว ซึ่งจัดว่าเป็นยาอายุวัฒนะ สามารถช่วย
เพิ่มความจำ และเป็นสมุนไพรรสเย็นเหมาะสำหรับฤดูร้อน สมุนไพร/
อาหารบำรุงกระดูก ที่อุดมไปด้วยแคลเซียมจากธรรมชาติ สามารถ
ช่วยเพิ่มความหนาแน่นของกระดูก ได้แก่ ปลาป่น กุ้งแห้ง ถั่วเหลือง ใบชะพลู ผักแพว ยอดแค และผักกระเฉด
สมุนไพรบำรุงสายตา ได้แก่ พืชผักที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เบต้าแคโรทีน และวิตามินเอ เช่น ตำลึง ผักบุ้ง ฟักทอง
ผักกระเฉด ผักกะออม ผักกูด ผักเชียงดา ผักหวาน ใบขี้เหล็ก ยอดฟักข้าว ใบเหลียง และอัญชัน เป็นต้น สมุนไพรช่วยให้เจริญ
อาหาร ได้แก่ สมุนไพรที่มีรสขม เช่น ขี้เหล็ก มะระขี้นก และสะเดา เป็นต้น สมุนไพรช่วยเพิ่มคุณภาพการนอนหลับ ที่มีมา
ตั้งแต่โบราณ คือ แกงขี้เหล็ก ซึ่งใบอ่อนและดอกของขี้เหล็กมีสารสำคัญที่มีผลต่อระบบประสาทช่วยให้นอนหลับได้ดีขึ้น
สมุนไพร/อาหารที่ช่วยดับร้อน อาหารตามภูมิปัญญาไทยที่ช่วยดับร้อนได้ดี และเป็นที่นิยม คือ ข้าวแช่ ซึ่งมีส่วนประกอบหลัก
ได้แก่ ข้าวหอมมะลิ และน้ำลอยดอกมะลิสด ซึ่งดอกมะลิตามศาสตร์การแพทย์แผนไทยถือเป็นสมุนไพรที่มีรสหอมเย็น สามารถ
ช่วยดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ และช่วยลดอาการกระวนกระวายใจจากอากาศร้อนได้ดี จึงเหมาะที่จะเป็นอาหารที่คนในครอบครัว
นำมารับประทานร่วมกันในช่วงเทศกาลสงกรานต์
ร่วมสืบสานวัฒนธรรมอันดี ในประเพณีสงกรานต์และวันผู้สูงอายุกันนะครับ/นะคะ
