Page 4 - จุลสารกรมแพทย์แผนไทยฯ ประจำเดือนมีนาคม 2562
P. 4
สมุนไพรที่ควรระวังในผู้ป่วยโรคไต
ภญ.สุภาพร ยอดโต
สมุนไพร คือ พืช ผัก และผลไม้ ที่มีสารสำคัญต่อการป้องกันและรักษาโรค
แต่อย่างไรก็ตาม สมุนไพรบางชนิดมีสารสำคัญบางอย่างที่ควรระมัดระวังใน
ผู้ป่วยบางโรคโดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตบกพร่อง ซึ่งสมุนไพรที่มี
หลักฐานเชิงประจักษ์ที่ว่าผู้ป่วยโรคไตควรงดเว้น ได้แก่ มะม่วงหาว มะนาวโห่,
ยอ, ตะลิงปลิง และมะเฟือง
มะม่วงหาว มะนาวโห่ (Carissa carandas L.) เป็นผลไม้ที่พบได้
ทั่วไป คนไทยนิยมรับประทานผลสุกที่มีรสเปรี้ยวอมหวานเป็นของว่าง
แต่เนื่องจากผลประกอบด้วยโพแทสเซียมในปริมาณสูง ดังนั้นควรหลีกเลี่ยง
ในผู้ป่วยโรคไต เช่นเดียวกับ ยอ (Morinda citrifolia L.) เป็นสมุนไพรอีกชนิด
หนึ่งที่พบว่าอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่สำคัญหลายชนิด โดยเฉพาะ
โพแทสเซียม ซึ่งผู้ป่วยโรคไตควรหลีกเลี่ยง เนื่องจากอาจทำให้เกิดการสะสม
ของโพแทสเซียมในร่างกายจนนำไปสู่การเกิดหัวใจเต้นผิดจังหวะ และเสียชีวิต
จากภาวะหัวใจล้มเหลวได้
ตะลิงปลิง (Averrhoa bilimbi L.) และ มะเฟือง (Averrhoa
carambola L.) เป็นผลไม้พื้นบ้านที่นิยมรับประทานเป็นของว่างเช่นกัน
แต่เนื่องจากเคยมีรายงานอาการไม่พึงประสงค์ที่พบว่าสามารถทำให้เกิด
นิ่วจากผลึกแคลเซียม ออกซาเลต (Calcium Oxalate) ในไตได้ ดังนั้น
จึงควรหลีกเลี่ยงการบริโภคในปริมาณมากและต่อเนื่อง ห้ามนำมาทำเป็น
น้ำผลไม้ปั่นดื่มโดยเฉพาะในผู้ป่วยโรคไต เนื่องจากกรดออกซาลิก (Oxalic
acid) ที่พบในปริมาณสูงในตะลิงปลิงและมะเฟืองสามารถทำลายเนื้อไต
ส่งผลให้อาการของโรคไตที่เป็นอยู่เลวลงจนเป็นเหตุให้เกิดภาวะไตวาย
เฉียบพลันได้ พิษจากกรดออกซาลิกนี้ สามารถเกิดขึ้นในคนปกติทั่วไปที่
รับประทานตะลิงปลิงหรือมะเฟืองในปริมาณมากได้เช่นกัน
คณะผู้จัดทำ
ที่ปรึกษา นายแพทย์มรุต จิรเศรษฐสิริ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
นายแพทย์ปราโมทย์ เสถียรรัตน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
บรรณาธิการ นายแพทย์สรรพงศ์ ฤทธิรักษา รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
บรรณาธิการรอง ดร.เภสัชกรหญิงอัญชลี จูฑะพุทธิ ผู้อำนวยการกองวิชาการและแผนงาน
กองบรรณาธิการ ดร.เภสัชกรหญิงดวงแก้ว ปัญญาภู ภญ.สุภาพร ยอดโต ภญ.เกษวราภรณ์ วงพิมพ์ ภญ.ศตพร สมเลศ
ภญ.ภรณ์ทิพย์ จันทร์หอม พท.วัชราภรณ์ นิลเพ็ชร์์ พท.ป.ประดิษฐา ดวงเดช พท.ป.รสรินทร์ ไพฑูรย์
นางสาวพินท์สุดา เพชรประสม นางอลิศรา พลับสกุล นายธเนศ อิ่มนุกูลกิจ นายกฤษณะ คตสุข
ท่านสามารถเข้าไปอ่านบทความและดาวน์โหลด กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
จุลสารฉบับอิเลคทรอนิกส์ ได้ที่
https://tpd.dtam.moph.go.th/index. @DTAM
php/news-ak/dtam-news-ak
และสามารถส่งข้อคิดเห็นมาที่ เลขที่ 88/23 หมู่ 4 ถนนติวานนท์ ตำบลตลาดขวัญ
enewsletters.dtam@outlook.co.th อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี 11000
โทรศัพท์ 0-2591-7007 โทรสาร 0-2591-7007
