Page 60 - Acrobat J Trad-21-3-2566

วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine
ปีที่ 21 ฉบับที่ 3 กันยายน-ธันวาคม 2566 Vol. 21 No. 3 September-December 2023

นิพนธ์ต้นฉบับ

การศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิผลของการรักษาด้วยยาพอกเข่าสูตรลำาปาง

โมเดลกับการรักษาแบบปกติต่ออาการเเสดงของโรคลมจับโปงเเห้งเข่า

วรรณา ดำาเนินสวัสดิ์ , กนกวรรณ บัณฑุชัย , สุวนันท์ นามบุญ
*
*
†,‡
กลุ่มงานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก สำานักงานสาธารณสุขจังหวัดลำาปาง ตำาบลหัวเวียง อำาเภอเมืองลำาปาง จังหวัดลำาปาง 52100
*
คณะวิทยาศาสตร์การกีฬาและสุขภาพ มหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ วิทยาเขตเชียงใหม่ ตำาบลศรีภูมิ อำาเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ 50200
†
‡ ผู้รับผิดชอบบทความ: ganokwun.bun@gmail.com

บทคัดย่อ
บทน�ำและวัตถุประสงค์: วัตถุประสงค์ของการศึกษานี้คือ เปรียบเทียบผลการรักษาต่ออาการแสดงโรคลมจับ
โปงแห้งเข่าในผู้ป่วยที่รักษาด้วยการนวด ประคบ และเสริมการพอกเข่าล�าปางโมเดล กับการรักษาแบบปกติ
วิธีกำรศึกษำ: การศึกษาแบบกึ่งทดลอง วัดผลก่อน-หลัง มีกลุ่มควบคุม กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคลมจับโปง
แห้งเข่าที่มารับการรักษาที่หน่วยบริการแพทย์แผนไทย 13 แห่ง ในจังหวัดล�าปาง เลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มอย่าง
ง่ายและให้กลุ่มตัวอย่างเลือกรับการรักษาโดยสมัครใจ ได้กลุ่มทดลอง 277 คน กลุ่มควบคุม 261 คน ทั้งสองกลุ่มได้รับ
การรักษาด้วยการนวดและประคบสมุนไพร กลุ่มทดลองได้เสริมการรักษาด้วยการพอกเข่าสูตรล�าปางโมเดล โปรแกรม
การรักษา 5 ครั้ง ประเมินอาการแสดงของโรคด้วยการหาจุดกดเจ็บ วัดความโก่งข้อเข่า คลอนลูกสะบ้า เขยื้อนข้อเข่า
ตั้งขาชันเข่าชิดก้น และดูสภาพข้อเข่า วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงก่อน-หลังรักษา ด้วยสถิติ McNemar และเปรียบเทียบ
อาการแสดงที่ดีขึ้นระหว่างกลุ่มทดลองกับกลุ่มควบคุมด้วยสถิติ Fisher’s exact ที่ระดับนัยส�าคัญ 0.05
ผลกำรศึกษำ: ผลการศึกษาพบว่า ผู้เข้าร่วมวิจัยในกลุ่มทดลองอายุ 65.23 ± 7.71 ปี และกลุ่มควบคุมอายุ 64.91
± 7.42 ปี อาการแสดงก่อนรักษาของทั้งสองกลุ่มไม่แตกต่างกัน หลังรักษาอาการแสดงดีขึ้นอย่างมีนัยส�าคัญทางสถิติ
(p < 0.05) ทั้งสองกลุ่ม ยกเว้นสภาพข้อเข่าผิดรูป เมื่อเปรียบเทียบผลการรักษาระหว่างกลุ่มพบความแตกต่างกันอย่าง
มีนัยส�าคัญ กลุ่มที่เสริมการพอกเข่าลดจุดกดเจ็บสัญญาณ 3 เข่าได้ 2.46 เท่า (p < 0.001) ลดอาการเข่าโก่ง 2.38 เท่า
(p = 0.001) และลดเสียงในข้อเข่า 2 เท่า (p = 0.019) มากกว่ากลุ่มควบคุม อาการแสดงอื่น ๆ ไม่มีความแตกต่าง
อภิปรำยผล: การเสริมพอกเข่าสมุนไพรแสดงให้เห็นประสิทธิผลการบรรเทาอาการปวดเข่า เข่าโก่ง และเสียง
ในข้อเข่าของผู้เข้าร่วมวิจัย ซึ่งเป็นผลมาจากฤทธิ์ของยาสมุนไพร ที่มีฤทธิ์ลดการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ และลดการ
ท�าลายของผิวข้อกระดูกอ่อน ถึงแม้ผลประเมินอาการแสดงในการศึกษานี้เป็นข้อมูลแบบทวิภาคและไม่สามารถบอก
รายละเอียดของระดับอาการได้ แต่จุดเด่นของการศึกษาคือการเก็บข้อมูลจากสภาพการรักษาจริง และมีกลุ่มตัวอย่าง
ขนาดใหญ่ ข้อมูลที่ได้จึงสามารถน�าไปใช้สนับสนุนเชิงนโยบายในการส่งเสริมการพอกเข่าล�าปางโมเดล
ข้อสรุปและข้อเสนอแนะ: การเสริมการรักษาด้วยการพอกเข่าล�าปางโมเดล จึงเป็นทางเลือกหนึ่งในการเพิ่ม
ประสิทธิผลในการรักษา โดยช่วยลดอาการเจ็บในข้อเข่า ความโก่ง และเสียงในข้อเข่าได้
คำ�สำ�คัญ: สมุนไพรพอกเข่า, ล�าปางโมเดล, โรคลมจับโปงแห้งเข่า, โรคข้อเข่าเสื่อม

Received date 21/04/23; Revised date 14/10/23; Accepted date 13/12/23

543